De conscripties
in het 'Département de l' Escaut'.

 Organische groei van een recruteringssysteem,
zijn conceptueel kader en zijn praktische uitvoering.

Casus: de 19 gemeenten van het 'canton d' Oosterzeele'.

 

Olivier Van Rode

 

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 1995-1996

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. L. François

home lijst scripties inhoud volgende  

 

Woord vooraf

 

Inleidende situatieschets

    A. Behandelde problematiek

        a1. De kernvraag : hoe kon de dienstplicht ingevoerd worden?

        a2. Wat buiten het gezichtsveld valt : de privaatrechtelijke dimensie. Een korte situatieschets

        a3. De strijd om de dienstplicht : partijen en wapens : een kort overzicht

    B. Gehanteerde methode

        b1. Chronologische aanpak

        b2. Thematische indeling van de hoofdstukken

        b3. Casuïstische aanpak

        b4. Nominatieve aanpak

        b5. Hoofdzakelijk gebaseerd op archivalia

    C. Geografisch Kader

        c1. Territoriale indeling van het 'département de l' Escaut'

            1) Het 'arrêté' van het 'Comité du salut public' van 14 fructidor III

            2) Wijzigingen onder het 'Directoire'-bewind

            3) De jurisprudentiële kantons onder het 'Consulat' en het Empire

                arrondissement Gent

                arrondissement Oudenaarde

                arrondissement Dendermonde

                arrondissement Sluis / Sas-van-Gent / Eeklo

        c2. Het 'canton d' Oosterzeele'

            1) Waarom een kanton als onderzoeksbasis?

            2) Waarom het kanton Oosterzele?

            3) Het 'Land van Rode' en het 'canton d' Oosterzeele'

 

DEEL I - ONTWIKKELINGSFASEN VAN HET RECRUTERINGSSYSTEEM (1798-1805)

 

Hoofdstuk I : Voorgeschiedenis van de conscriptie

    A. Vóór de revolutie van 1789

        a1. Aard van de oorlogen onder het 'Ancien régime'

        a2. De recrutering

        a3. De desertie

    B. Onder de republiek

        b1. De politieke en militaire omstandigheden

        b2. De recrutering

            1) Beperking van leger en militaire dienst (1789-1790)

            2) De campagne van 1792: begin van de eerste coalitieoorlog (juli 1792)

            3) De oorlogsverklaring aan Groot-Brittannië en Holland; de 'réquisition' van februari 1793

                3.1 Inleidende titel : Instelling van het stelsel van de 'réquisition'

                3.2 Titel I: 'levée' van 300.000 man uit die 'réquisitionnaires' : recruteringsmodaliteiten

                3.3 Remmen op de uitvoering

            4) Onder steeds donkerder perspectieven naar de 'levée en masse' (juni-augustus 1793)

 

Hoofdstuk II : Invoering van een wervingsreserve : de conscriptie

    A. Onderliggende motieven voor de nieuwe recruteringsmethode

    B. 'Loi relative au mode de formation de l' armée de terre' v. 19 fructidor VII

        b1. Algemene principes

        b2. De 'enrôlements volontaires'

        b3. De conscriptie: een nieuw principe

        b4. De conscriptie in de praktijk : een jaarlijkse formaliteit

            1) De opmaak van de conscriptielijst

            2) Inschrijvingsplicht van de jongeren zelf   

            3) Behandeling van de opmerkingen over de opgemaakte lijsten

            4) Trimestriële registratie van toch opgetreden wijzigingen in de getalsterkte van de 'classes'

            5) Verdeling van de conscrits over de legercorpsen

            6) Voorgeschreven werkwijze voor de 'levées'

            7) Penalisering van de niet-naleving van de bepalingen inzake conscriptie- en dienstplicht

    C. Afkondiging van de organieke wet en begin van uitvoering in het 'département de l' Escaut'

    Besluit

 

Hoofdstuk III : Een moeilijk begin : de 'levée' van jaar VII

    A. De wet van 3 vendémiaire VII (24 september 1798)

    B. 'Les troubles de brumaire'

    C. Hervatting van de recruteringsactiviteiten

        c1. Opmaak van de conscriptielijsten

        c2. Activering van het vertrek van de conscrits uit het kanton

        c3. De ontvangst van de conscrits in het centraal 'dépôt' van Gent

            1) De inrichting van het dépôt

            2) De levensomstandigheden in het 'dépôt'

            3) De keuring van de conscrits voor hun vertrek naar de corpsen

                3.1 Nood aan een wettelijke regeling

                3.2 Voorlopige en definitieve vrijstelling

                3.3 Bevoegdheid van de 'conseil municipal' en de 'commissaire du Directoire exécutif'

                3.4 'De jure'-behandeling in beroep door de 'administration centrale'

                3.5 A/d 'administration centrale' voorbehouden bevoegdheden

                3.6 Impact van de wet

            4) Sluiting van het 'dépôt'

        c4. Begeleiding van de conscrits naar hun corpsen

    D. De wet van 28 germinal VII (17 april 1799)

        d1. De politico-militaire situatie

        d2. Bepalingen van de wet

        d3. De uitvoering

            1) Voorbereidende beslissingen van de 'administration centrale'

                1.1 Het uitvoerend 'arrêté' van 2 floréal VII

                1.2 Het 'arrêté' van 3 floréal VII

            2) De activiteiten van de 'administration municipale' vóór de 'désignation'

                2.1 Verdeling van het kantonnale contingent

                2.2 Opmaak van de kantonnale conscriptielijsten

            3) De handelingen van de 'administration centrale' tot aan de 'désignation'

                3.1 Protest tegen de verdeling van het contingent ; verdere instructies aan de lokale besturen

                3.2 Het 'arrêté' van 8 floréal VII

            4) 'Désignation' voor het contingent van het kanton, en levering van de recruten aan het 'dépôt'

                4.1 Indirecte benadering via vergelijking van secundaire bronnen

                4.2 De door de gemeenten gefinancierde recruten

                4.3 Uit het Gentse 'dépôt' naar hun corps vertrokken recruten

                4.4 Levering van de conscrits aan het 'dépôt', volgens de briefwisseling tussen Gent en Parijs

            5) Het vertrek van de recruten naar hun corps en de desertie onderweg

    E. Een ultieme poging op het einde van het jaar

        e1. De 'levée' uit de vijf 'classes' van jaar VII

        e2. Amnestie voor alle weerspannigen

        e3. Herziening van alle vrijstellingen, toegekend sedert de 'levée en masse'

        e4. Amnestie voor alle in het binnenland gedeserteerde soldaten

        e5. Glorie en smaad

        e6. Financiële prikkels

        e7. De onoverkomelijke problemen in rekening gebracht

    Besluit

 

Hoofdstuk IV : Op sterven na dood : de 'levées' van jaar VIII

    A. Opmaak v. de lijst van de eerste 'classe' van de conscriptie van jaar VIII

        a1. Activiteiten van de 'administration centrale' vóór de coup van 18 brumaire'

        a2. De circulaire v/d nieuwe 'ministre de la guerre' Alexandre Berthier

            1) Richtlijnen voor de 'administrations municipales'

            2) Richtlijnen aan de 'administration centrale'

        a3. Verdere instructies bleven stuiten op een totaal immobilisme

        a4. Toch een relatief snelle uitvoering in het kanton Oosterzele

    B. Drie nieuwe teksten aangaande de recrutering

        b1. De levée van de 'classe' van jaar VIII

            1) Verdeling van het contingent

            2) De 'épuration' van de lijsten

            3) Levering van de opgeroepen conscrits

            4) De vervangingsplicht van de gemeenten

            5) Bestrijding van de 'réfraction'

            6) Begeleiding van de recruten

        b2. Beperkte herinvoering van de 'remplacement'

            1) Bedoeling van de herinvoering : de uitvoering van de wet van 27 messidor VII

            2) Principe van de wet van 17 ventôse VIII

            3) Procedure, voorzien door het 'arrêté des consuls' n° 64 (van 'bulletin des lois' n° 9)

                3.1 Registratie van de betrokkenen, en kennisgeving van hun rechten en plichten

                3.2 Procedure voor de aanvraag van de 'remplacement'

                3.3 Vrijstelling zonder levering van een 'remplaçant'

                3.4 Sancties voor de niet-naleving van de plichten, voorzien in de wet en het 'arrêté'

                3.5 Procedure voor conscrits, die voordien reeds in een corps ingelijfd waren

                3.6 Verantwoordelijkheid van de 'remplacé' voor zijn 'remplaçant', voor de volledige diensttijd

        b3. Middelen om de 'réquisitionnaires' en conscrits te doen vertrekken

            1) Ten uitvoer brengen van de strafrechtelijke bepalingen

            2) Oprichting van zes centrale 'dépôts' voor de ontvangst van de recruten

            3) Registratie van de opgeroepenen

            4) Ophaling van de achtergeblevenen in de kantons

            5) Inlijving bij de corpsen

        b4. Wijziging van de sancties op de niet-naleving van de conscriptiewetten

    C. Kloof tussen juridische intenties en realiteit : de recrutering in het 'département de l' Escaut'

        c1. Germinal VIII, de pleidooien van Faipoult om de 'levées' op te heffen

        c2. De 'levée ordinaire sur la classe de l' an VIII' : een slag in het water...???

            1) Verdeling van het departementale contingent

            2) Het verdere verloop van de 'levée' (germinal VIII-messidor IX)

        c3. Afhandeling van de 'levée' bevolen door de wet van 10 messidor VII, na 6 floréal VIII

    Besluit

 

Hoofdstuk V : De 'levée' uit de 'classes' van jaren IX en X

    A. Wettelijke bepalingen

        a1. De taken van de burgerlijke overheid

            1) Verdeling van het contingent, voorbereiding van de 'désignation'

            2) Keuring van de recruten

            3) De 'désignation'

            4) Bekrachtigingsbevoegdheid van de 'préfet'

        a2. De militaire overheid

            1) Creatie van gespecialiseerde recruteringsautoriteiten

                1.1 De recruteringsofficieren

                1.2 De 'conseil de recrutement'

            2) Activiteiten van de militaire instanties

                2.1 Aanvaarding van de door de gemeente geleverde recruten

                2.2 Afhandeling van mogelijke betwistingen

                2.3 Aanduiding van de keurlingen voor de cavalerie

                2.4 Begeleiding van de voor het actief leger aangeduide recruten naar hun corps

        a3. De oprichting van een 'bataillon de réserve' in het 'département'

            1) Oprichting

            2) Betekenis : een permanente wervingsreserve voor de 'armée sur le pied de guerre'

    B. Realisaties in het 'département de l' Escaut' en het 'Canton d' Oosterzeele'

        b1. De opmaak van de conscriptielijsten

            1) De conscriptie van jaar IX

            2) De conscriptie van jaar X

            3) De 'insoumission'

        b2. Verdeling van het contingent

            1) Gebaseerd op het bevolkingscijfer

            2) De verdeling

        b3. Activiteiten van de 'maires' en 'conseils municipals'

            1) De 'réunion' als bron van rivaliteit tussen gemeenten

                1.1 Merelbeke en Ledeberg

                1.2 Moortzele en Gijzenzele

                1.3 Baaigem en Munte

                1.4 Bottelare en Landskouter

                1.5 Gontrode en Lemberge

                1.6 Vurste en Melsen

            2) De 'désignation'

            3) Verzending van de 'désignation'-lijsten

            4) De vervollediging van het gemeentelijke contingent

                4.1 Balegem

                4.2 Baaigem en Munte

                4.3 Bottelare en Landskouter

                4.4 Dikkelvenne

                4.5 Gavere

                4.6 Gontrode en Lemberge

                4.7 Gijzenzele en Moortzele

                4.8 Merelbeke en Ledeberg

                4.9 Melle

                4.10 Melsen en Vurste

                4.11 Oosterzele

                4.12 Schelderode

                4.13 Scheldewindeke

                4.14 Semmerzake

        b4. De begeleiding van de recruten naar hun respectievelijke corpsen

    C. Het '12° peleton' van de 'Compagnie du 1° arrondissement du département de l' Escaut'

        c1. Levering van de gemeentelijke contingenten en hun 'admission' door de recruteringskapitein

        c2. 'Levée' van 25 prairial XI uit de reserve

        c3. Andere 'levées' uit de reserve

        c4. De 'levées' op de reserve in de praktijk

 

Hoofdstuk VI : De 'classes' van jaren XI en XII

    A. De internationale politieke omstandigheden 'noodzaakten' nieuwe offers

    B. De opmaak van de conscriptielijsten van de jaren XI en XII

        b1. De verzending : het (passief) verzet van de lokale bestuurders gebroken

        b2. De 'insoumission', de eindstrijd

    C. 'Levée ordinaire sur les classes des années XI et XII'

        c1. Het wettelijk kader

            1) De 'levée' steeds meer een bevoegdheid van de uitvoerende macht

            2) Het 'arrêté' van 29 fructidor XI

                2.1 Gebaseerd op het 'arrêté' van 18 thermidor XI

                2.2 De 'réunion' juridisch geherfundeerd

                2.3 Verloop van de lokale 'désignation'

                    a. Opmaak van 'werklijsten' voor de 'désignation'

                    b. De 'épuration des listes' : eerste keuring van de recruten

                        *1 De 'réforme' wegens lichaamslengte

                        *2 De 'réforme' wegens gebreken   

                        *3 Veinzing en zelfverminking

                        *4 De 'placement dans la réserve'

                        *5 De 'exemption' voor geestelijken

                        *6 De 'liste des absents'

                        *7 Van de 'listes épurées' geweerde conscrits

                    c. Verdeling van het contingent over beide 'listes épurées'

                    d. De 'désignation' voor het actief leger   

                        *1 'Désignation' uit de 'liste des présents'

                        *2 Uit de 'liste des absents'

                    e. 'Désignation' van een supplementair kwart van het contingent

                    f. Désignation voor de reserve en haar supplementair kwart

                    g. De 'indemnité de réforme'

                    h. Toezenden van lijsten aan de 'conseil de recrutement'

                2.4 De 'revue' van de 'conscrits désignés'

                2.5 Titel V : 'des substitutions de gré à gré'

                2.6 Beperking van de 'admission' door de recruteringskapitein

                2.7 Bevoegdheden van de 'conseil de recrutement'

                    a. 'De conscrits supplémentaires'

                    b. Na de lokale keuring ongeschikt bevonden conscrits

                    c. Zelfverminking

                    d. Aangeduide afwezigen, die nadien de 'réforme' kregen

                2.8 Voorkomen van nieuwe 'désignations' : de 'conscrits de supplément'

                    a. Beperking tot één enkele 'désignation'

                    b. De (departementale) 'liste de supplément' : vier categorieën

                    c. Onderlinge rangorde voor de oproep in actieve dienst

                    d. Bedoeling van de 'liste de supplément'

                    e. Procedure ingeval de 'liste de supplément' niet zou volstaan

                    f. Vrijstelling van de opgeroepenen die de arrestatie van 'réfractaires' hielpen bewerkstelligen

                2.9 Verdeling van de 60.000 recruten onder de diverse corpsen, en vertrek naar die corpsen

                2.10 Bepalingen in verband met de reserve

        c2. De 'levée' in het 'département de l' Escaut'

            1) Werkzaamheden van de 'préfet'

                1.1 Een bijzondere 'réunion' voor het kanton

                1.2 Verdeling van het contingent

                1.3 Benoeming van 'délégués du préfet' voor de lokale conscriptiecommissies

                1.4 Bepaling van de begin- en einddatum van de lokale werkzaamheden

            2) De lokale werkzaamheden

                2.1 Taak van de 'maires'

                2.2 De 'commission chargée des opérations relatives à la désignation des conscrits'

                    a. Zitting van 2 frimaire XII

                    b. Zitting van 13 frimaire XII

                    c. Verdere afloop

            3) De 'conseil de recrutement'

            4) Begeleiding van de 'désignés' naar de corpsen waartoe ze bestemd werden

                4.1 De departementale gegevens

                4.2 De kantonnale gegevens

    D. De 'levée pour les compagnies de voltigeurs'

        d1. De 'arrêtés' van 22 ventôse en 16 germinal XII

        d2. De uitvoering

    E. Een nieuwe rechtsfiguur : de 'conscrit réfractaire'

        e1. Juridische omschrijving

            1) Creatie in de wet van 6 floréal XI (artt. 8-12)

            2) Bepalingen in het 'arrêté' van 29 fructidor XI

            3) Titel I van het 'arrêté' van 19 vendémiaire XII: Bestemming van aangehouden 'réfractaires'

            4) Het decreet van 17 thermidor XII (5 augustus 1804)

        e2. De praktijk in het 'département de l' Escaut' (kanton Oosterzele)

            1) De eerste 'réfractaires' : acht categorieën

            2) Analyse van de 'réfractaire'-verklaringen

            3) Aanhouding van de réfractaires en inlijving in het dépôt

    F. Optreden tegen desertie

        f1. 'Ad hoc'-rechtbanken

        f2. Identificatie van het delict

        f3. De straffen

            1) 'Travaux publics'

                1.1 Delicten waarop zij van toepassing was

                1.2 Duur van de straf

                1.3 Inhoud van de straf

                1.4 Politie van de veroordeelden

                1.5 De gratieverlening

            2) 'Le boulet'

                2.1 Delicten waarop zij van toepassing was

                2.2 Duur van de straf

                2.3 Inhoud van de straf

                2.4 Politie van de veroordeelden

                2.5 De gratieverlening

                2.6 De ontsnapping van veroordeelden tot 'le boulet' of 'travaux publics'

            3) De doodstraf

                3.1 Delicten waarop zij van toepassing was

                3.2 Inhoud van de straf

            4) De nevenstraf

        f4. De uitvoering

    G. De amnestie van 1 frimaire XII

    Besluit

 

Hoofdstuk VII : De 'levées' uit de 'classes' van XIII en XIV

    A. Waarom samen behandeld?

    B. De juridische dimensie

        b1. De wetten van 3 germinal XII en 27 nivôse XIII

        b2. De decreten van 8 nivôse en 8 fructidor XIII

            1) Verdeling van het contingent

                1.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 1)

                1.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 1)

                1.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            2) De opmaak van de conscriptielijsten

                2.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 2)

                2.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 2)

                2.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            3) Werkzaamheden van de 'sous-préfet'

            3/1) De voorbereiding (titel 3)

                3/1.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII

                3/1.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 3)

                3/1.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            3/2) De 'vérification des listes'

                3/2.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 3)

                3/2.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 3)

                3/2.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            3/3) Het onderzoek van de conscrits

                3/3.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 4)

                    a. De keuringscommissie

                    b. Werkwijze

                        *1 De op de keuring aanwezigen

                        *2 De op de keuring afwezigen.

                        *3 De tot de 'inscription maritime' behorende individuen

                        *4 Supplementaire conscrits

                    c. Registratie van de resultaten van de keuring

                3/3.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 5)

                    a. Benadrukken van de openbaarheid van de keuring, en andere keuringsinstanties.

                    b. Nog meer gespecificeerde bepaling v/d metingsprocedure

                    c. Andere procedure voor de v/d lijst te schrappen individuen

                    d. Procedure van de keuring (art. 17)

                    e. Behandeling van aan zelfverminking schuldig bevonden conscrits

                    f. De 'placement à la fin du dépôt'

                    g. De in de gevangenis opgesloten conscrits

                    h. De 'conscrits supplémentaires'

                    i. Registratie van de keuring

                    j. Besluit

                3/3.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            3/4) De 'désignation'

                3/4.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 5)

                    a. De 'tirage au sort' als enige aanvaardbare procedure

                    b. Registratie van de 'loting'

                    c. De 'substitution'

                    d. Verzending van de resultaten van de lokale werkzaamheden

                3/4.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 4)

                    a. De 'tirage au sort' uitgebreid tot de gehele 'classe'

                    b. Registratie van de 'loting'

                    c. De 'substitution'

                    d. Verzending van de resultaten van de lokale werkzaamheden

                3/4.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

                    a. De 'tirage au sort' : meer dan een louter formele verandering

                    b. Registratie van de 'désignation'

                    c. De 'substitution'

            4) De 'conseil de recrutement'

                4.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel VI)

                    a. Samenstelling

                    b. De 'réformés provisoires'

                    c. De bij de raad aangegeven conscrits

                    d. Conscrits die na de 'désigation' de 'réforme' kregen voor niet-aangegeven gebreken

                    e. 'Dispenses de service' voor de 'conscrits réformés définitivement'

                    f. Dagvaarding van conscrits wiens zaak 'definitief' door de lokale commissie afgehandeld was

                4.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII

                    a. Samenstelling

                    b. De bijeenroeping, de werking

                    c. De bij de raad aangegeven conscrits

                    d. Conscrits die na de 'désigation' de 'réforme' kregen voor niet-aangegeven gebreken

                    e. Conscrits die hun fysieke onmogelijkheid om naar de zitting te komen bewijzen (art. 33)

                    f. Niet-opdagen van een conscrit voor de keuring door de 'conseil de recrutement'

                    g. Einde van de zittingen, opmaak van twee lijsten

                4.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

                    a. Samenstelling

                    b. De bevoegdheid van de 'conseil de recrutement'

                    c. De 'conscrits supplémentaires'

                    d. Conscrits die na de 'désigation' de 'réforme' kregen

            5) De 'indemnité de réforme'

                5.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 7)

                5.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 7)

                5.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            6) De afwezige conscrits

                6.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 8)

                6.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 8)

                6.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI

            7) De 'remplacement'

                7.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 9)

                    a. Termijn voor de 'remplacement'

                    b. Criteria waaraan de 'remplaçant' diende te voldoen

                    c. Rol en verantwoordelijkheid van de recruteringskapitein

                    d. Betaling van 100 Francs voor de uitrusting en kleding van de 'remplaçant'

                    e. Keuring van de 'suppléants' op het corps

                    f. Desertie van een 'suppléant' uit het corps.

                        *1. Vervangingsplicht

                        *2. Bestraffing van de deserteur

                7.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 9)

                    a. Criteria waaraan de 'remplaçant' diende te voldoen

                    b. Verantwoordelijkheid voor de aanvaarding

                    c. Voorlegging van de stukken en opmaak van de akte

                    d. Keuring van de 'suppléants' op het corps

                    e. Desertie van een 'suppléant' uit het corps.

                        *1. Vervangingsplicht

                        *2. Recht op terugbetaling van de 100 Francs voor kledij en uitrusting

                7.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

                    a. Termijn voor de 'remplacement'

                    b. Criteria waaraan de 'remplaçant' diende te voldoen

                    c. Rol en verantwoordelijkheid van de recruteringsofficieren

                    d. Betaling van 100 Francs voor de uitrusting en kleding van de 'remplaçant'

                    e. Keuring van de 'suppléants' op het corps

                    f. Desertie van een 'suppléant' uit het corps.

                        *1. Vervangingsplicht

                        *2. Bestraffing van de deserteur

            8) Bevoegdheden van de corpsen inzake de aanvaarding van de conscrits

                8.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII ( in titel 9, laatste artikel)

                8.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (in titel 9, laatste artikel)

                8.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            9) Bestraffing van het bedrog vanwege de recruterende instanties (titel 10 van 8 fructidor XIII)

            10) De vervollediging van de kantonnale contingenten

                10.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 10)

                10.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 11)

                10.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            11) De recruteringsofficieren

                11.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 11)

                11.2 Verschillen in het decreet van 8 fructidor XIII (titel 12)

                11.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

            12) De 'conscrits réfractaires'

                12.1 Bepalingen in het decreet van 8 nivôse XIII (titel 11)

                12.2 Verschillen met het decreet van 8 fructidor XIII (titel 12)

                12.3 Verschillen met het 'arrêté' van 29 fructidor XI e.a.

    C. De 'levées' op de classe van jaar XIII

        c1. Opmaak van de conscriptielijsten.

        c2. De lokale werkzaamheden van de 'levée'

            1) Verdeling van het contingent

            2) Vaststelling van de data waarop de werkzaamheden zouden plaatsvinden

            3) 'Vérification des listes' en 'tirage au sort'; 'conseil de recrutement'

        c3. De resultaten van de 'levée'

            1) Combinatie van bronnen

            2) Verschillende deel-'levées'

            3) De 'liste d' activité'

            4) Analyse van de resultaten per deel-'levée'

                4.1 De voor het actief leger gevraagde recruten (decreet van 8 nivôse XIII)

                4.2. De 'levée' uit de 'réserve' (decreet van 24 floréal XIII)

                4.3. De 'levée' voor de 'compagnie de réserve de l' Escaut'

                4.4. De 'train d' artillerie de la Garde impériale', het 4° bataillon 'sapeurs' en het 'dépôt général'

    D. De 'levée' op de 'classe' van jaar XIV

        d1. Opmaak van de conscriptielijsten

        d2. Werkzaamheden voor de 'levée'

        d3. De 'liste d' activité'

        d4. Algemeen resultaat van de 'levée'

    Besluit

 

DEEL II - DE PRAKTISCHE UITVOERING IN TOENEMENDE MATE GEPERFECTIONEERD (1806-1814)

 

Hoofdstuk VIII : De recrutering in 1806

    A. De derde coalitieoorlog en de verhoogde recruteringsactiviteit

    B. Opmaak van de conscriptielijsten voor de 'classe' van 1806

    C. Maatregelen ter stimulering van de vrijwillige verschijning van 'réfractaires' en deserteurs

    D. Aanstelling van een 'Directeur-général des revues et de la conscription militaire'

    E. De 'levée ordinaire sur la classe de 1806' en die op de reserve

        e1. Verdeling van het contingent

        e2. Aan de 'classe' onttrokken conscrits ('réforme')

        e3. De 'liste d' activité'

        e4. Het 'dépôt de droit'

    Besluit

 

Hoofdstuk IX : De 'levées ordinaires' uit de 'classes' van 1807, 1808 en 1809

    A. De 'levées' volgen elkaar in razend tempo op

    B. De 'levée ordinaire sur la classe de 1807' en de 'levée' uit de reserve van die 'classe'

        b1. 'Instruction' van de 'directeur-général des revues et de la conscription militaire'

        b2. Het contingent in de 'levée ordinaire'

        b3. Het contingent in de 'levée' op de reserve

        b4. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        b5. De 'liste d' activité'

        b6. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' 1807

    C De 'levée ordinaire sur la classe de 1808'

        c1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        c2. De 'liste d' activité'

        c3. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' 1808

    D. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' 1809

        d1. verdeling van het contingent

        d2. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        d3. De 'liste d' activité'

        d4. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' 1809

    E. Maatregelen tegen desertie

        e1. Vóór de 'levée ordinaire' op de 'classe' 1807

            1) Acties van de 'gendarmerie' : zoeken naar een speld in een hooiberg

            2) Benoeming van 'commissaires' en zenden van 'garnisaires'

        e2. Vanaf de 'levée' uit de 'classe' 1807

            1) Opnieuw 'garnisaires' gelogeerd bij de ouders van 'réfractaires'

            2) Maatregelen tegen de behoeftige ouders van conscrits, die in staat van 'réfraction' verkeerden

            3) Het invoeren van 'cartes de sûreté' voor conscrits die aan de wet hadden voldaan

            4) De handelingen van 'commissaire' Haesebeyt in maart 1807

            5) De 'amnestie' van 4 april 1807

            6) De zomer van 1807

            7) 'Réfractaire'-verklaringen en vonnissen tegen 'réfractaires'

    Besluit

 

Hoofdstuk X : De 'levée extraordinaire' van 1808

    A. Voor het eerst sedert 28 floréal VII opnieuw een 'levée' uit voorgaande 'classes'

    B. De 'levée' uit de 'classes' van 1806, 1807, 1808 en 1809 ('levée sur les dépôts')

        b1. Verdeling van het departementale contingent van 1484 conscrits

            1) Verdeling onder de 'arrondissements de sous-préfecture'

            2) Verdeling van het arrondissementele contingent onder de kantons

        b2. De 'listes d' activité'

            1) 1806

            2) 1807

            3) 1808

            4) 1809

    C. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1810

        c1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        c2. De 'liste d' activité'

        c3. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' van 1810

    Besluit

 

Hoofdstuk XI : De 'levée supplémentaire' en de 'levée complémentaire' van 1809

    A. de levée supplémentaire

        a1. Verdeling van het arrondissementele contingent

        a2. De 'listes d' activité'

            1) 1806

            2) 1807

            3) 1808

            4) 1809

            5) 1810

        a3. Algemeen resultaat van de 'levée supplémentaire'

    B. De 'levée complémentaire'

        b1. De verdeling van het arrondissementele contingent

        b2. De 'liste d' activité'

            1) 1806

            2) 1807

            3) 1808

            4) 1809

            5) 1810

        b3. Het algemeen resultaat van de 'levée complémentaire'

    C. Algemeen resultaat van de 'levées' per 'classe'

        c1. 1806

        c2. 1807

        c3. 1808

        c4. 1809

        c5. 1810

    D. De amnestie van 25 maart 1810

    Besluit

 

Hoofdstuk XII : De 'levées' na 1810: een korte 'succes-story'

    A. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1811

        a1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        a2. 'Listes d' activité'

        a3. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' van 1811

    B. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1812

        b1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        b2. De 'liste d' activité'

        b3. Het 'dépôt' de droit van de 'classe' 1812

    C. De 'levée' van 100 cohorten voor de '1° ban de la garde nationale', uit de 'classes' 1807-1812

        c1. De verschillende 'listes d' activité'

            1) 1807

            2) 1808

            3) 1809

            4) 1810

            5) 1811

            6) 1812

        c2. Algemeen resultaat van de 'levée' voor de 'garde nationale'   

    D. de 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1813

        d1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

        d2. De 'liste d' activité'

        d3. Het 'dépôt de droit' van 1813

    E. de '2° levée extraordinaire'

        e1. De 'levée' van 100.000 conscrits uit de 'classes' van 1809, 1810, 1811 en 1812

            1) 1809

            2) 1810

            3) 1811

            4) 1812

            5) Algemeen resultaat van de '2° levée extraordinaire' uit de 'classes' van 1809-1812.

        e2. De 'levée' van 150.000 conscrits van 1814 (Sénatus-consulte van 3/4/1813).

        e3. De levering van 10.000 'gardes d' honneur' door de gemeenten

        e4. Algemeen resultaat van de oproep bevolen door de 'sénatus-consultes' van 11/1 en 3/4/1813

    F. De 'levée du 9 octobre'

        f1. De 'listes d' activité' van de 'levée uit de 'dépôts du sort' (november 1813)

            1) 1814

            2) 1813

            3) 1812

            4) 1811

            5) 1810

            6) 1809

            7) 1808

        f2. De aanvulling van de 'levée' uit de 'dépôts de droit' (eind december 1813)

            1) 1813

            2) 1812

    G. "Liever soldaat dan Schismatiek"

    Besluit

 

DEEL III - STATISTISCHE VERWERKING VAN DE RESULTATEN

 

I. OVERZICHTSTABELLEN VAN DE RESULTATEN

    A. Tabel met de nodige variabelen per 'levée'

    B. Tabel met de nodige variabelen per 'classe'

II. GRAFIEKEN

II/1. ABSOLUTE GEGEVENS

    A. Absolute data per 'levée'

        a1. Aantal geleverde recruten per 'levée'

        a2. Aantal aan de oproep onttrokken conscrits per 'levée'

        a3. Aantal verloren 'réfractaires' per 'levée'

        a4. Totaal aantal opgeroepen conscrits per 'levée'

        a5. Combinatiegrafiek

        a6. Totale 'réfraction' per 'levée'

    B. Absolute data per 'classe'

        b1. Totaal aantal conscrits per 'classe' (VII/1 - 1814)

        b2. Totaal aantal aan de 'classe' onttrokken conscrits (van XI tot 1813)
                    (inclus. 'placement' en onderweg overledenen)

        b3. Het totaal aantal opgeroepen conscrits per 'classe' (VII/1 - 1814)

II/2. EVOLUTIES IN DE RELATIEVE VERHOUDINGEN (%)

    A. Waarden per 'classe'

        a1. De ongeschiktheidsgraad per 'classe' (XI - 1813)

        a2. Het oproepingspercentage per 'classe' (VII/1 - 1814)

        a3. Combinatiegrafiek : percentages 'réformés' (vóór de 'levée') en opgeroepenen (XI - 1813)

    B. Waarden per 'levée'

        b1. De verhouding van het aantal daadwerkelijk geleverden, en aantal verloren
                     'réfractaires' tot het totale aantal opgeroepenen per 'levée'

        b2. Cumulatieve variant van diezelfde grafiek, met inbegrip van de aan de oproep onttrokkenen

        b3. Het totale 'réfraction'-percentage per 'levée' (inclusief de gerecupereerde)
                    Annex : tabellen van de uitgezette percentages    

        b4. Combinatiegrafiek/-diagram : percentage verloren 'réfractaires'-totale 'réfraction'-percentage

 

ALGEMEEN BESLUIT

 

BIBLIOGRAFIE

    1) Archivalia

        Geografisch kader

        Hoofdstuk I : Voorgeschiedenis van de conscriptie

        Hoofdstuk II : Invoering van de conscriptie

        Hoofdstuk III : De 'levées' van jaar VII

        Hoofdstuk IV : De conscriptie van het jaar VIII

        Hoofdstuk V : De conscripties van de jaren XI en XII

        Hoofdstuk VI : De 'levées' uit de 'classes' van de jaren XI en XII

        Hoofdstuk VII : De 'levées' uit de 'classes' van de jaren XIII en XIV

        Hoofdstuk VIII : De recrutering in 1806

        Hoofdstuk IX : De 'levée ordinaire' op de 'classes' 1807, 1808 en 1809

        Hoofdstuk X : De 'levée extraordinaire'

        Hoofdstuk XI : De 'levée supplémentaire' en de 'levée complémentaire'

        Hoofdstuk XII : De 'levées' na 1810

2) Publikaties

 

home lijst scripties inhoud volgende