De conscripties in het 'Département de l' Escaut'. Organische groei van een recruteringssysteem, zijn conceptueel kader en zijn praktische uitvoering. Casus: de 19 gemeenten van het 'canton d' Oosterzeele'. (Olivier Van Rode)

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

DEEL II

 

DE PRAKTISCHE UITVOERING
IN TOENEMENDE MATE GEPERFECTIONEERD
(1806-1814)

 

Hoofdstuk X : De 'levée extraordinaire' van 1808

 

A. Voor het eerst sedert 28 floréal VII opnieuw een 'levée' uit voorgaande 'classes'

 

De heerschappij van Engeland op zee, en de schade die de vrije markt in Portugal toebracht aan het continentaal stelsel, noopten de Fransen tot hun avontuur op het Iberische schiereiland. De in april 1807 georganiseerde 'légions de réserve', "créées à Lille, Metz, Rennes, Versailles et Grenoble pour assurer << la défense des frontières et des côtes de l' Empire>>" werden al gauw bij deze operaties betrokken. "Malgré l' énoncé rassurant de cette mission et le fait que le commandement de ces légions soit confié à des généraux-sénateurs, les premiers bataillons organisés sont dirigés vers Bayonne dès le mois de décembre [1807]. Onze d' entre eux sont affectés au corps du général Dupont et sont compris dans la capitulation de Baylen en juillet 1808. Parmi les autres bataillons - chaque légion devait en comprendre six -, douze encore passent les Pyrénées en 1808."[107] De 'kustbescherming' werd geïnterpreteerd in zijn meest brede zin...

Nadien volgde de landing van de Britse generaal Arthur Wellesley (de latere hertog van Wellington), die Napoleon aanzette om persoonlijk in te grijpen, met een legermacht van 300.000 soldaten (Spaanse veldtocht 1808-1809)[108].

 

Dit alles deed opnieuw de nood ontstaan om nieuwe recruten te lichten, om de in Spanje ingezette militairen te vervangen. Bij 'sénatus-consulte' van 10 september 1808[109] werden 80.000 conscrits van de 'classe' van 1810 ter beschikking van de regering gesteld. Daarbij werd bepaald dat "Ces quatre-vingt mille conscrits seront destinés à former des camps pour la défense des côtes, et ne pourront être levés qu' après le 1er janvier prochain [1809 dus!], à moins qu' avant cette époque de nouvelles puissances ne se mettent en état de guerre contre la France."

 

Hetzelfde 'sénatus-consulte' stelde bovendien nog eens 20.000 conscrits van elk van de 'classes' van 1806 tot 1809 ter beschikking gesteld, en die 80.000 mochten wel onmiddellijk in actieve dienst geroepen worden. Daarnaast moesten de 'levées ordinaires' uit de 'classes' van 1806 tot 1809 vervolledigd worden, en meer specifiek moesten de 'réformés au corps' vervangen worden.

 

Als tegenprestatie werden de 'classes' van de jaren VIII tot XIV definitief vrijgesteld, en zou er geen enkele 'levée' meer uit bevolen worden. Daarnaast waren alle conscrits, die vóór de publicatie van het 'sénatus-consulte' waren gehuwd, alsook al degenen die op wettelijke manier de 'réforme' hadden gekregen, vrijgesteld van deelname aan de 'levée'.

 

De uitvoering van het 'sénatus-consulte' liet niet lang op zich wachten. Amper twee dagen later werd bij decreet de 'levée' van alle 160.000 ter beschikking gestelde conscrits bevolen[110].

 

 

B. De 'levée' uit de 'classes' van 1806, 1807, 1808 en 1809 ('levée sur les dépôts')

 

b1. Verdeling van het departementale contingent van 1484 conscrits  [111]

 

1) Verdeling onder de 'arrondissements de sous-préfecture'

 

ARRONDISSEMENT

-1806-

-1807-

-1808-

-1809-

Totaal

Gent

127

127

131

125

510

Oudenaarde

90

102

94

87

373

Dendermonde

100

85

93

88

366

Eeklo

60

56

72

47

235

Totaal

377

370

390

347

1,484

 

2) Verdeling van het arrondissementele contingent onder de kantons

 

KANTON

-1806-

-1807-

-1808-

-1809-

Totaal

Kruishoutem

11

13

14

11

49

Deinze

9

10

9

12

40

Evergem

8

12

6

8

34

Gent (N&E)

23

---

---

---

23

Gent (S&O)

22

---

---

---

22

Gent (la ville)

---

26

36

29

91

Gent (Extra Muros)

---

7

9

10

26

Lochristi

10

12

11

8

41

Nazareth

7

8

7

8

30

Nevele

9

9

11

10

39

Oosterzele

14

12

12

13

51

Zomergem

9

11

15

10

45

Waarschoot

5

7

1

6

19

Totaal

127

127

131

125

510

 

De samenkomst van de conscrits op het 'chef-lieu de département' moest conform het decreet van 12 september plaatsvinden op 12 oktober (voor de conscrits van het arrondissement Gent), maar die datum werd verlegd naar 17 oktober, bij decreet van 21 september 1808[112], zodat de conscrits voor de 'conseil de recrutement' verschenen zijn op 18 oktober 1808.

 

b2. De 'listes d' activité'

 

Hierna volgen de (uittreksels van de ) 'listes d' activité' van het kanton Oosterzele, voor de oproep in de 'levée extraordinaire' van 1808.

 

1) 1806

 

Grijpt men terug naar de tabel voor de 'levée ordinaire', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

82

laatste opgeroepen lotnummer

121

 

Waarbij bovendien[113] :

            de 'réforme' kregen : lotnummers 124, 133, 140, 146 en 150

            de 'placement' kregen : lotnummers 132, 137 en 138

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen op

vonnis

contingent

83

122

 

5° légère

16/11/1808

 

1

84

123

 

2° cuirassiers

dés. en route

6/2/1809

 

85

125

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement', op 16/10/1808.

86

126

 

10° bataillon de sapeurs

6/12/1808

 

2

87

127

 

4° bataillon de sapeurs

28/10/1808

 

3

88

128

 

13° chasseurs à cheval

dés. en route

6/2/1809

 

89

129

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement', op 16/10/1808.

90

130

 

5° légère

16/11/1808

 

4

91

131

  kreeg de 'exception' als gehuwde, op 18/10/1808

92

134

 

15° légère

15/11/1808

 

5

93

135

 

15° légère

15/11/1808

 

6

94

136

 

5° légère

dés. en route

6/2/1809

 

95

139

Balegem VII

2° cuirassiers

3/11/1808

 

7

96

141

Oordegem VII

1° bataillon pontonniers

12/11/1808

 

8

97

142

 

2° cuirassiers

3/11/1808

 

9

98

143

 

10° bataillon de sapeurs

6/12/1808

 

10

99

144

 

15° légère

23/12/1808

 

11

100

145

  kreeg de 'placement' van de 'conseil de recrutement, op 18/10/1808.

101

147

  kreeg de 'placement' van de 'conseil de recrutement, op 18/10/1808.

 

28*

'retiré du dépôt'

2° légère

4/2/1809

 

12

 

47

'retiré du dépôt'

2° légère

4/2/1809

 

13

 

53

'retiré du dépôt'

4° légère

6/3/1809

 

14

 

59

'retiré du dépôt'

4° légère

6/3/1809

 

15

 

69

'retiré du dépôt'

4° légère

dés. en route

? (amnistié)

 

 

138

'retiré du dépôt'

4° légère

6/3/1809

 

16

 

40

'retiré du dépôt'

9° artillerie à pied

15/4/1809

 

17

 

* deze laatste conscrits hadden onterecht de 'placement à la fin du dépôt' gekregen ten tijde van de 'levée ordinaire'. Zij werden opgeroepen ter vervanging van de onderweg gedeserteerden of op het corps afgekeurden.

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1806 was dus :

 

opgeroepen

réforme, exception en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

26

5

21

17

0

4

4

 

2) 1807

 

Grijpt men terug naar de tabel voor de 'levée ordinaire', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

63

laatste opgeroepen lotnummer

93

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 94, 97, 99, 108, 112, 114, 115 en 120.

de 'placement' kregen : lotnummer 116.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen op

vonnis

contingent

 

33

1° à marcher*

10° cuirassiers

12/11/1808

 

1

64

95

 

fuseliers garde impériale

6/11/1808

 

2

65

96

 

25° légère

8/11/1808

 

3

66

98

  kreeg de placement als zoon van een van een 71-jarige vader, op 21/10/1808.

67

100

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 16/10/1808

68

101

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 16/10/1808

69

102

 

fuseliers garde impériale

6/11/1808

 

4

70

103

 

25° légère

27/3/1809

par la Gie

5

71

104

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 16/10/1808

72

105

 

12° dragons

14/11/1808

 

6

73

106

 

25° légère

8/11/1808

 

7

74

107

 

12° dragons

14/11/1808

 

8

75

145

substit. 109

  had de 'placement gekregen voor broederdienst, op 16/3/1807**

76

110

 

25° légère

8/11/1808

 

9

77

111

 

25° légère

8/11/1808

 

10

78

113

 

15° légère

3/12/1808

 

11

79

117

 

25° légère

8/11/1808

 

12

80

118

  kreeg de placement als oudste van wezen, op 21/10/1808.

81

119

  kreeg de placement op 21/10/1808.

* Cfr. supra : hij zat op het moment van de 'levée ordinaire' een gevangenisstraf van 2 jaar uit, en zou vrijkomen op 24 april 1808. Hij werd daarom aan de 'classe' onttrokken, en na zijn gevangenschap bovenaan de 'liste d' activité' geplaatst.

** Hij werd dan ook niet opgeroepen. Hij staat wel in de tabel omwille van de volledigheid.

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1807 was dus :

 

opgeroepen

réforme en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

18

6

12

12

0

1

0

 

3) 1808

 

Grijpt men terug naar de tabel voor de 'levée ordinaire', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

64

 

laatste opgeroepen lotnummer

153

(substitué 105)

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 106, 108, 110, 117, 124, 125, 115 en 130.

de 'placement' kregen : lotnummers 111 en 120.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen op

vonnis

contingent

65

107

 

 

 

06/02/1809

 

66

181

substit. 109

26° de ligne

28/05/1808

 

 

1*

1809/70

remplac.

4° légion de Versailles

25/10/1808

 

 

67

112

 

15° de ligne

8/12/1808

 

2

68

42

substit. 113

kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 24/10/1808.

69

114

 

5° artillerie à cheval

1/10/1808

 

3

70

115

 

15° de ligne

9/6/1809

par la Gie

4

71

116

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 17/10/1808.

72

118

 

15° de ligne

8/12/1808

 

5

73

119

 

15° de ligne

overleden na desertie

 

74

121

 

88° de ligne

4/11/1808

 

6

75

122

 

10° bataillon principal du train d' artillerie

10/12/1808

 

7

76

123

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 17/10/1808.

77

126

 

4° légion/2° légère

23/3/1809

par la Gie

8

78

127

 

15° de ligne

overleden na desertie

 

79

128

 

10° bataillon principal du train d' artillerie

10/12/1808

 

9

**

72

VII (2) Balegem

15° de ligne

8/12/1808

 

10

 

79

'retiré du dépôt'

4° légion/15° légère

4/2/1809

 

11

 

82

'retiré du dépôt'

4° légion/15° légère

4/2/1809

 

12

* De conscrit met lotnummer 181 had n.a.v. de 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1808 een 'substitution' gecontracteerd met lotnummer 109. In de 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1809 had hij als 'remplaçant' van de conscrit 1809/70 dienst genomen. (cfr. supra). Nu werd deze 'remplacement' geannuleerd omdat de 'remplaçant' nog geen twee jaar dienst had. Hij bleef voor eigen rekening op het corps, en 1809/70 werd opnieuw opgeroepen en trad zelf in dienst

** lotnummer 72 : hij had n.a.v. de 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1808 een conscrit van Nazareth (1807/97) aangeboden als remplaçant. Deze werd nu opgeroepen voor het contingent van zijn kanton, en de 'remplacement' werd geannuleerd. Lotnummer 39 bood daarom een nieuwe 'remplaçant'.

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1808 was dus :

 

opgeroepen

réforme en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

18

3

15

12

2

5

1

 

Vier 'réfractaires' werden gearresteerd en naar hun corps begeleid, maar twee van hen bleven achter in een hospitaal, waar ze overleden zijn.

 

 

4) 1809

 

Grijpt men terug naar de tabel voor de 'levée ordinaire', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

52

laatste opgeroepen lotnummer

86

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 89, 90, 92, 94, 96, 125, 97, 98, 103, 105, 112, 115, 116, 121, 122, 123 en 124.

de 'placement' kregen : lotnummers 102 en 107.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen op

vonnis

contingent

*

66

1° à marcher

4° légion de Versailles

dés. en route

6/2/1809

 

53

87

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

1

54

206

substit. 88

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

2

55

91

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

3

56

93

 

fuseliers garde impériale

11/11/1808

 

4

57

95

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

5

58

99

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

6

59

100

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

7

60

101

 

4° légion de Versailles

dés. en route

6/2/1809

 

61

104

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

8

62

106

 

4° légion de Versailles

dés. en route

6/2/1809

 

63

108

 

4° légion/15° légère

15/11/1808

 

9

64

168

substit. 109

34° de ligne

6/11/1808

 

10

65

110

  werd in mei opgeroepen voor de volgende 'levée'.

66

111

  overgebracht naar de volgende 'classe' op 25/5/1809.

67

113

  had de 'placement' gekregen op 17/3/1808 (n.a.v. de 'levée ordinaire')

68

114

vervanging van de 'réformés au corps'

26° de ligne

20/07/1809

 

11

69

117

 

112° de ligne

overleden na desertie

 

70

118

 

26° de ligne

20/07/1809

 

12

71

119

 

?

non comparu

10/12/1810

 

72

120

 

47° de ligne

déserté en route

10/12/1810

 

73

125

 

82° de ligne

arrivé

 

13

* lotnummer 66 : hij was op 20 april 1808 overgebracht naar de volgende 'levée' (cfr. supra).

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1809 was dus :

 

opgeroepen

réforme en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

20

1

19

13

1

6

5

 

b3. algemeen resultaat van de 'levée sur les dépôts'

 

 

'classe'

opge- roepen

réforme, exception en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

-1806-

26

5

21

17

0

4

4

-1807-

18

6

12

12

0

1

0

-1808-

18

3

15

12

2

5

1

-1809-

20

1

19

13

1

6

5

totaal

82

15

67

54

3

16

10

 

 

Ondanks het feit, dat het hier om een 'levée' ging van conscrits die zich reeds bevrijd achtten van militaire dienstplicht, lag het percentage van de 'réfraction'[114] dus niet hoger dan voor de 'levées ordinaires'[115]! Ook opvallend is het feit dat de desertie hoger lag bij de recentste 'classes'. Dat heeft waarschijnlijk te maken met de veel kortere termijn sedert de laatste 'levée' die eruit werd gehouden.

 

 

C. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1810

 

De 'levée' van de 80.000 conscrits van 1810 werd nog eens bevolen bij decreet van 1 januari 1809[116]. Over deze 'levée' vond ik weerom veel minder gegevens. Aldus kon ik nergens de verdeling terugvinden van het contingent van 1433 recruten, dat het 'département' moest leveren. Het kantonnale contingent is alleen indirect te reconstrueren via een staat[117] van de 'levée complémentaire' (cfr. infra), waaruit kan opgemaakt worden dat het contingent 46 recruten moet zijn geweest. Die staat stelt immers dat er tot eind 1809 alles samen 79 gevraagd zijn. De contingenten in de twee andere 'levées' uit de 'classe' van 1810 bedroegen respectievelijk 29 en 4 recruten (cfr. infra), zodat het verschil dus 46 is.

Verder vond ik nog enkel een lange 'avis' van de 'préfet' aan de conscrits, over de activiteiten van de 'préfet' voor de 'désignation' in het eerste arrondissement en over de 'conseil de recrutement[118], en over de verdeling van het contingent over de diverse recruterende corpsen[119]. Net als voor 1808 was ik dus volledig toegewezen op het nominatieve bestand.

 

c1. aan de 'classe' onttrokken conscrits

 

Maar liefst drieënzeventig conscrits kregen de 'réforme' :

 

nr.

'réformé' wegens

'réformé' door

datum

5

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

6

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

8

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

11

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

18

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

20

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

26

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

28

etterende zweer ('ulcère scrophuleux avec corde') aan de linkerbil

conseil de recrutement

03/02/1809

30

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

34

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

35

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

37

zwakke lichaamsbouw

conseil de recrutement

03/02/1809

38

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

42

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

44

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

46

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

58

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

59

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

60

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

61

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

62

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

65

etterende zweren aan de ogen en

misvorming van de linkerhand

conseil de recrutement

03/02/1809

66

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

69

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

75

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

77

misvorming van de voeten

conseil de recrutement

03/02/1809

78

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

82

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

84

réformé étant estropié du pied gauche

conseil de recrutement

03/02/1809

86

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

87

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

93

hoofdpijnen

conseil de recrutement

03/02/1809

94

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

99

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

100

verlamming van het linkerbeen

conseil de recrutement

03/02/1809

106

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

110

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

114

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

117

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

118

kliergezwel 'écrouelles'

conseil de recrutement

03/02/1809

122

vergroeid litteken ('cicatrice adhérente')

aan het rechterbeen

conseil de recrutement

03/02/1809

124

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

128

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

133

misvorming van de rechtervoet

conseil de recrutement

03/02/1809

136

verlamming van de linkerhand en

zwakke lichaamsbouw

conseil de recrutement

03/02/1809

137

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

144

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

145

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

149

scheelzien ('strabisme')

conseil de recrutement

03/02/1809

153

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

154

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

157

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

167

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

169

hoofdpijnen

conseil de recrutement

03/02/1809

170

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

171

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

173

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

174

letsel ('xosité') aan het rechterbeen en 'anctcalien?'

conseil de recrutement

03/02/1809

184

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

188

verlamming van de linkerarm

conseil de recrutement

03/02/1809

201

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

211

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

212

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

213

hoofdpijnen

conseil de recrutement

03/02/1809

216

scheelzien ('strabisme')

conseil de recrutement

03/02/1809

218

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

222

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

224

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

231

liesbreuk ('hernie inguinale') aan de rechterkant

conseil de recrutement

03/02/1809

233

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

235

lichaamslengte

sous-préfet

28/1/1809

236

lichaamslengte

conseil de recrutement

03/02/1809

238

verlamming van de rechterarm

conseil de recrutement

03/02/1809

 

De 'sous-préfet' kende de 'réforme' toe aan dertig conscrits, die allen kleiner waren dan 1,500 m

Nog 24 andere conscrits kregen wegens hun te kleine gestalte de 'réforme', van de 'conseil de recrutement'. Zij waren allen groter dan 1,500, maar kleiner dan 1,544 m. Tenslotte kregen negentien conscrits de 'réforme' wegens gebreken.

 

c2. de 'liste d' activité'

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen op

vonnis

contingent

1

1

1° à marcher

5° légère

17/3/1809 (Gie)

 

1

2

2

1° à marcher

10° bataillon principal

du train d' artillerie

(arrivé par Gie)

 

2

3

3

1° à marcher

11° bataillon de la marine à Lorient

27/10/1808 (Gie)

 

3

4

7

Velzeke 1808

2° bataillon sapeurs

11/3/1809

 

4

5

9

 

100° de ligne

10/3/1809

 

5

6

10

 

100° de ligne

9/5/1809

par la Gie

6

7

12

 

1° Bon mineurs

12/3/1809

 

7

8

13

  kreeg de 'exception' als 'étudiant ecclésiastique' op 21/3/1809.

9

14

 

9° bataillon bis

du train d' artillerie

17/3/1809

 

8

10

15

 

conscrits de la

garde impériale

11/3/1809

 

9

11

17

  kreeg uitstel tot de volgende 'levée'

12

19

 

100° de ligne

13/7/1809

par la Gie

10

13

21

 

100° de ligne

10/3/1809

 

11

14

22

 

100° de ligne

10/3/1809

 

12

15

23

 

100° de ligne

10/3/1809

 

13

16

25

 

100° de ligne

3/7/1809

par la Gie

14

17

27

 

100° de ligne

10/3/1809

 

15

18

29

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 28/2/1809

19

31

 

100° de ligne

10/3/1809

 

16

20

32

 

100° de ligne

10/3/1809

 

17

21

33

 

100° de ligne

10/3/1809

 

18

22

36

  overgebracht naar 1811 wegens zwakte, op 22/2/1809.

23

39

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 18/2/1809.

24

40

 

?

déserté en route

4/12/1809

 

25

41

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 22/2/1809.

26

43

  overgebracht naar de volgende 'levée' wegens hoofdpijnen, op 22/2/1809.

27

45

 

100° de ligne

10/3/1809

 

19

28

48

 

?

non comparu

4/12/1809

 

29

49

 

7° hussards

6/3/1809

 

20

30

50

 

7° hussards

déserté en route

4/12/1809

 

31

51

 

conscrits de la garde impériale

4/3/1809

 

21

32

52

 

8° Bon bis du train d' artillerie

24/3/1809

 

22

33

53

 

conscrits de la garde impériale

11/3/1809

 

23

34

54

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 10/4/1809.

35

56

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 28/2/1809.

36

57

 

100° de ligne

déserté en route

4/12/1809

 

37

63

 

100° de ligne

10/3/1809

 

24

38

64

 

100° de ligne

10/3/1809

 

25

39

67

 

100° de ligne

10/3/1809

 

26

40

68

 

7° hussards

6/3/1809

 

27

41

70

 

100° de ligne

10/3/1809

 

28

42

71

  kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement' op 28/2/1809.

43

73

 

100° de ligne

overleden na desertie

 

44

74

 

100° de ligne

4/5/1809

par la Gie

29

45

76

 

conscrits de la garde impériale

11/03/1809

 

30

46

79

 

100° de ligne

10/03/1809

 

31

47

172

substitué 80

7° hussards

6/3/1809

 

32

48

81

 

3° cuirassiers

18/3/1809

 

33

49

83

  overgebracht naar 1811 wegens zwakte, op 9/3/1809.

50

85

 

conscrits de la garde impériale

11/3/1809

 

34

51

88

 

100° de ligne

10/3/1809

 

35

52

89

  overgebracht naar 1811 wegens zwakte, op 23/3/1809.

53

90

 

100° de ligne

10/3/1809

 

36

54

91

 

100° de ligne

10/3/1809

 

37

55

92

 

100° de ligne

10/3/1809

 

38

56

95

 

100° de ligne

10/3/1809

 

39

57

96

 

?

non comparu

4/12/1809

 

58

97

 

100° de ligne

6/4/1809

 

40

59

98

 

100° de ligne

6/4/1809

 

41

60

101

 

100° de ligne

6/4/1809

 

42

61

102

 

100° de ligne

6/4/1809

 

43

62

103

 

100° de ligne

déserté en route

4/12/1809

 

63

105

 

100° de ligne

déserté en route

arrivé/Gie

44

64

107

 

100° de ligne

déserté en route

4/12/1809

 

 

126

1° à marcher

4° de ligne

6/4/1809

par la Gie

45

 

151

1° à marcher

kreeg de 'réforme' van de 'conseil de recrutement', op 29/3/1809.

 

165

1° à marcher

conscrits de la garde impériale

12/4/1809

 

46

 

166

1° à marcher

conscrits de la garde impériale

12/4/1809

 

47

 

168

1° à marcher

conscrits de la garde impériale

12/4/1809

 

48

 

178

1° à marcher

?

déserté en route

4/12/1809

 

 

187

1° à marcher

?

déserté en route

4/12/1809

 

 

203

1° à marcher

kreeg de 'réforme' op 21/3, nadat hij op 3/2 geschikt bevonden was voor de wagenmenners. (hij was verlamd aan de rechterhand).

 

220

1° à marcher

4° de ligne

15/4/1809

 

49

 

223

1° à marcher

4° de ligne

15/4/1809

 

50

 

225

1° à marcher

kreeg de 'réforme' op 29/3/1809.

 

246

supplément

26° de ligne

4/11/1808 par Gie

 

51

 

247

supplément

4° de ligne

20/3/1809

 

52

 

Het resultaat van de 'levée' was dus als volgt:

 

opgeroepen

réforme en  dépôt

overblijvend voor vertrek

aangekomen

overleden

réfraction

waarvan gevonnist

75

13

62

52

1

16

9

 

De desertie was dus quasi identiek als die bij de 'levée sur les dépôts'!

 

c3. het 'dépôt de droit' van de 'classe' van 1810

 

Het einde van het 'dépôt' van 1810 zag er als volgt uit:

 

n° sort

reden

n° sort

reden

4

broer in actieve dienst

132

broer in actieve dienst

16

vader van 71 jaar

141

broer in actieve dienst

24

broer in actieve dienst

155

vader van 71 jaar

47

broer in actieve dienst

179

oudste van wezen

55

vader van 71 jaar

185

broer in actieve dienst

72

broer in actieve dienst

195

broer in actieve dienst

104

broer in actieve dienst

196

broer in actieve dienst

116

broer in actieve dienst

202

broer in actieve dienst

123

oudste van wezen

227

broer in actieve dienst

125

broer in actieve dienst

229

broer in actieve dienst

 

 

Besluit

 

Was de 'réfraction' bij de bijzondere 'levée' ietwat toegenomen in vergelijking tot de laatste 'levée', dan was dit vooral te wijten aan het feit, dat men hier met een tweede 'levée' te maken had. De betrokkenen hadden zich redelijkerwijze bevrijd geacht, want nooit voordien waren conscrits opgeroepen na het conscriptiejaar waarin ze tot de 'première classe de la conscription militaire' hadden behoord. Bovendien waren de 'réfractaires' vooral conscrits van 1808 en 1809, die nog maar net hun makkers hadden zien vertrekken, en van dewelke er nog maar weinig konden genieten van de 'exemption' als gehuwden.

 

Hoe de vrij hoge graad van 'réfraction' bij de conscrits van 1810 te verklaren is, is moeilijker te zeggen. Hadden geruchten over de hel van Spanje de bevolking opnieuw aangemoedigd hun zonen thuis te houden? Was de inspanning van de overheid inzake de strijd tegen de 'réfraction' ietwat afgenomen? Had men de huid van de beer verkocht alvorens hij geschoten was?

 

Nota: bij de conversie van het oorspronkelijk ingeleverde document (geschreven in het tekstverwerkingsprogramma Lotus Ami Pro) naar de huidige versie (Word 2000) werden de tabellen automatisch versmald. Daarom werd deze pagina blank gelaten.

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

[107]BUTTNER (Fr.), "réserve", in: TULARD (Jean) (éd.), Dictionnaire Napoléon, Poitiers, Fayard, 1987,         p. 1452.

[108]Sesam atlas bij de wereldgeschiedenis. Deel II Van de Franse revolutie tot heden., Apeldoorn, Van Walraven B.V., 1989, p. 35.

[109]'Sénatus-consulte qui met à la disposition du gouvernement quatre-vingt mille conscrits des classes de 1806, 1807, 1808, 1809, et pareil nombre de la classe de 1810', dd. 10/9/1808 (4°, bull. 203, n° 3736); Pas., 1° série, Lois françaises, XIV, p. 304; in: RAG, Scheldedepartement, 3177/12.

[110]'Décret relatif à la levée de quatre-vingt mille conscrits pris sur les classes de 1806, 1807, 1808, 1809, et de pareil nombre pris sur la classe de 1810' dd. 12/9/1808 (4°, bull. 204, n° 3748); Pas., 1° série, Lois françaises, XIV, p. 308 (enkel vermeld, niet opgenomen); in: RAG, Scheldedepartement, 3177/12.

[111]'Conscription 1806, 1807, 1808 et 1809. Département de l' Escaut, tableau de répartition entre les arrondissemens de sous-préfecture, et de la sous-répartition entre les cantons ou arrondissemens de justice de paix, des 1484 conscrits que le département de l' Escaut doit fournir sur la levée autorisée par sénatus-consulte du 10 septembre 1808', s.d.; RAG, Scheldedepartement, 4874/4.

[112]'Avis du préfet' aan de conscrits van 1806, 1807, 1808, 1809, die aangeduid waren voor het contingent, dd. 30/9/1808; RAG, Scheldedepartement, 4874/3.

[113]De beide opsommingen omvatten alleen de lotnummers die opgeroepen zouden worden voor de 'levée'.

[114]Wel moet daarbij opgemerkt worden, dat heel wat recruten vrij snel uit hun corps zijn gedeserteerd. Het ging hier dus blijkbaar nog veeleer om een betere organisatie van de recruteringsinstanties, eerder dan om een reële toename van de 'good-will' van de conscrits.

[115]Op de uitzonderlijk succesrijke 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1809 na, waarbij op 51 opgeroepen conscrits, er slechts 4 door 'réfraction' verloren gingen.

[116]'Décret qui ordonne la levée de quatre-vingt mille conscrits de 1810' dd. 1/1/1809 (4°, bul. 222, n° 4065); Pas., 1° série, Lois françaises, XIV, p. 337. (enkel vermeld).

[117]'État indiquant le nombre de conscrits que chaque canton doit fournir pour compléter son contingent des classes de 1809 et 1810'; in : RAG, Scheldedepartement, 4796/17.

[118]'Conscription 1810, arrondissement de Gand, itinéraire du préfet pour la désignation', dd. 10/1/1809; 'Conscription 1810, Avis', dd. 16/1/1809; RAG, scheldedepartement, 2062/4.

[119]Brieven van de 'directeur-général' aan de 'préfet', dd. 7 en 9/2/1809; RAG, scheldedepartement, 2062/6.