Analyse en situering van het

verzet in de stad Kortrijk: 1940-1944.

Petra Demeyere

 

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 1999-2000

Universiteit Gent

Promotor:  Dr. Bruno De Wever

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

Voorwoord

 

Inleiding

 

Hoofdstuk I: De voorstelling van de stad

    1. De geografische beschrijving

    2. De sociaal-economische kenmerken

        2.1. De dominante industrieën aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog

        2.2. De sociale kenmerken

            2.2.1. Kortrijk werd eentalig Nederlands

            2.2.2. Enkele initiatieven op sociaal vlak

            2.2.3. Het bevolkingscijfer als maatstaf voor de toenemende welvaart

    3. De politieke evolutie tot aan de Tweede Wereldoorlog

        3.1. Algemene schets tot 1932

        3.2. De gemeenteraadsverkiezingen van 1932

        3.3.De gemeenteraadsverkiezingen van 1938

 

Hoofdstuk II: De Duitse inval

    1. De mobilisatie

    2. Het einde van de schemeroorlog en de Blitzkrieg

    3. De ultieme krachtsinspanning: de gevechten aan de Leie en het afwateringskanaal

    4. De capitulatie

 

Hoofdstuk III: De bestuurlijke organisatie onder de Duitse bezetting

    1.  De Nieuwe Orde-gezinden

        1.1. Naar de Eenheidsbeweging-VNV

            1.1.1. De stichting van het VNV en de betrokkenheid van de Kortrijkse Groep

            1.1.2. De stichting van de Eenheidspartij

            1.1.3. De organisatie van het VNV

            1.1.4. Het Vlaams Nationaal Vrouwenverbond en de Jonge Vrouwenafdeling

            1.1.5. De Nationaal Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV)

            1.1.6. De Militie: Dietse Militie-Zwarte Brigade

        1.2. De DeVlag

            1.2.1. De vooroorlogse DeVlag en de verhouding met het VNV

            1.2.2. Het ontstaan en de organisatie van de DeVlag in Kortrijk

            1.2.3. De Algemene SS-Vlaanderen

    2.  Wijzigingen in het bestuur

        2.1. De “Militärverwaltung” en de organisatie van de bezettingsmacht

        2.2. Een installatie van gunstig gezinden

            2.2.1. Algemeen

            2.2.2. De Kortrijkse casus

            2.2.3. De afzetting van de burgemeester en de toenemende invloed van het VNV in het schepencollege

        2.3. Een politiek van het minste kwaad?

            2.3.1.De benoemingen binnen het politiekorps

            2.3.2. De cultuur

            2.3.3. De zekerheidsdienst en het onderwijs: pionnen van de DeVlag

 

Hoofdstuk IV: Het dagelijkse leven onder de bezettingp-51

 

Hoofdstuk V: Het verzet

    DEEL I: Het verzet in Kortrijk: de verschillende groeperingen

    1. Een korte inleiding

    2.  De socialisten in het verzet: het eerste sluikblad: B.A.T.-B.V.A. (Belgique Avant Tout-België Voor Alles)

        2.1. De socialisten in het verzet

        2.2. Het belang van de sluikpers

        2.3. Het sluikblad B.A.T.-B.V.A. en haar opstellers

        2.4. De betrokken personages

            2.4.1. Methodologische problemen

            2.4.2. De personages

    3.  Het Onafhankelijkheidsfront

        3.1. Algemeen

            3.1.1.De rol van de Kommunistische Partij van België (KPB) en haar initiatief

            3.1.2. Het ontstaan van het OF

            3.1.3. De Partizanen

            3.1.4. De uitbouw van het partizanenkorps en de KP in West-Vlaanderen

        3.2. De OF/KP in Kortrijk

            3.2.1. Het ontstaan van het Kortrijkse OF-KP: de stichtersgroep en de eerste contacten

            3.2.2. De uitbouw van de verzetsactiviteiten: de sluikpers

            3.2.3. De activiteiten van Solidariteit ”Het Rode Kruis van het OF” tot aan de bevrijding

            3.2.4. Het gewapend verzet: partizaan of niet? De contacten met de andere  verzetsgroeperingen

            3.2.5. De personages

    4. Een totaal onafhankelijk sluikblad: “Le Phare”

        4.1. De groep rond Vanneste

        4.2. Wie was Henri Vanneste

    5. Het Geheim Leger

        5.1. Algemeen

        5.2. Het Geheim Leger: Zone III: De sector Kortrijk

        5.3. De Kortrijkse casus

            5.3.1. De groep rond Naessens: De Witte Brigade: het latere “V-Leger”  of “V-Liga”

            5.3.2. Een andere groep: de afdeling Pottelberg

            5.3.3. De golf van arrestaties binnen deze twee groeperingen

            5.3.4. Een derde groep: “De Morele Oud-strijdersbond rondom Koning Leopold III”

            5.3.5. De uitbouw van de activiteiten na de arrestaties: de bevrijding is in zicht

            5.3.6. De personages

 

    Deel II: De statistische analyse

    1.  Methodologie

    2.  De verzetslui voor de Tweede Wereldoorlog

        2.1. Geslacht

        2.2. Leeftijd bij aansluiting in het verzet

        2.3. De geboorteplaats

        2.4. Burgerlijke stand bij aansluiting bij het verzet

        2.5. Het aantal kinderen bij de gehuwde verzetslui

        2.6. Graad van onderwijs

        2.7. Ideologische strekking

        2.8. De taal

        2.9. Het beroep van de verzetslui

    3.  De verzetslui tijdens de Tweede Wereldoorlog

        3.1. Aansluiting bij het verzet

        3.2. De arrestatiedatum

        3.3. De plaats van aanhouding

        3.4. De tol voor de verzetsactiviteit

    4.  De verzetslui na de Tweede Wereldoorlog

        4.1. De toegekende statuten en titels

        4.2. Woonplaats na de oorlog

 

Hoofdstuk VI: De bevrijding

    1.  Inleiding

    2.  De bevrijding van Kortrijk en de repressie

        2.1. De vernieling van de stad

        2.2. Het keren van de geallieerde krijgskansen en de scherpere houding tegenover de Duitsgezinden

        2.3. De intensiteit van de repressie tijdens de bevrijdingsdagen

        2.4. De schade en de eventuele tussenkomst van de stad

 

Hoofdstuk VII: De repressie en collaboratie, het verzet na de bevrijding

    1.  Algemeen

    2.  De Kortrijkse casus

        2.1. De Kortrijkse Krijgsraad en de consultatieve commissie

        2.2. De interneringen

        2.3. Enkele Kortrijkse gevallen

            2.3.1. De leden van de Kortrijkse groep

            2.3.2. Het geval van Jozef De Coene

        2.4. De uitzuivering van politiek en ambtenarij in de stad Kortrijk

        2.5. De politie

        2.6. Onderwijzend personeel

        2.7. Het aantal veroordeelden woonachtig in de stad Kortrijk

            2.7.1. Politieke collaboratie

            2.7.2. Militaire collaboratie

            2.7.3. Economische collaboratie

            2.7.4. Verklikkingen

            2.7.5. Wapendracht en politieke collaboratie in meervoud

            2.7.6. Politieke collaboratie onder verzwarende omstandigheden

            2.7.7. Wapendracht in verzwarende omstandigheden

            2.7.8. Alle vormen van medewerking

 

Hoofdstuk VIII: Restauratie en vernieuwing binnen het gemeentelijk bestuur

    1.  Algemeen

    2.  Herstel van de gemeenteraad

    3.  De Koningskwestie

    4.  De gemeenteraadsverkiezingen

    5.  Het probleem van de aanstelling van een nieuwe burgemeester

 

Algemeen besluit

 

Bibliografie

 

Lijst met gebruikte afkortingen

 

home lijst scripties inhoud volgende