„Rom dagegen hat mich richtig ergriffen”

Een onderzoek naar het gebruik van de antieke Oudheid
door Adolf Hitler
in Mein Kampf en de Tischgespräche.

Stijn Gevaert

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2002-2003

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. Toon Van Houdt

VOORWOORD

INLEIDING

HOOFDSTUK I: HET ONDERZOEK NAAR DE RECEPTIE VAN DE OUDHEID IN NAZI-DUITSLAND

    0. Inleiding

    1. De invloed van het nazisme op het historische onderzoek

    2. Adolf Hitlers receptie van de antieke Oudheid

        2.1. Stefan LORENZ

        2.2. Alexander DEMANDT

    3. Aanverwante studies

        3.1. Langs Italiaanse zijde

        3.2. De invloed van het nazisme op de historische film

HOOFDSTUK II: HITLER, EEN LEVENSOVERZICHT

    0. Inleiding

    1. Jeugd (1889-1914)

        1.1. De periode in Linz (1889-1908)

        1.2. De periode in Wenen en München (1908-1914)

    2. De Eerste Wereldoorlog (1914-18)

    3. De weg naar de macht (1918-1933)

        3.1. De machtsgroei (1918-1923)

        3.2. De Putsch en Hitlers gevangenschap (1923-1924)

        3.3. De “democratische” weg naar alleenheerschappij

    4. Hitlers dictatuur (1933-1945)

        4.1. Hitlers streven naar pangermanisme

        4.2. De Tweede Wereldoorlog (1939-1945).

    5. Hitlers karakter

    6. Ideologie

    7. Hitlers leescultuur

        7.1. Een algemeen beeld

        7.2. The Hitler Library

    8. Besluit

HOOFDSTUK III: DE RECEPTIE VAN DE ANTIEKE OUDHEID IN “MEIN KAMPF”

    0. Inleiding

    1. Mein Kampf: een autobiografie

        1.1. Ontstaan

        1.2. De inhoud

        1.3. Stijl

        1.4. Betrouwbaarheid

    2. Verwijzingen naar de Oudheid in Mein Kampf

        2.1. Hitlers visie ten opzichte van Geschiedenis en geschiedenisonderwijs

        2.2. Hitlers visie ten opzichte van de Griekse Oudheid

        2.3. Hitlers visie ten opzichte van de Romeinse Oudheid

        2.4. Hitlers visie ten opzichte van de Germanen

        2.5. Hitlers visie ten opzichte van het Joden- en Christendom

        2.6. Hitlers visie ten opzichte van de bouwkunst

    3. Besluit

        3.1. Hitlers houding ten opzichte van geschiedenis en onderwijs

        3.2. Hitlers houding ten opzichte van de Griekse cultuur

        3.3. Hitlers houding ten opzichte van de Romeinse cultuur

        3.4. Hitlers houding ten opzichte van de Germaanse cultuur

        3.5. Hitlers houding ten opzichte van de Joods-Christelijke cultuur

HOOFDSTUK IV: DE RECEPTIE VAN DE ANTIEKE OUDHEID IN DE “TISCHGESPRÄCHE”

    0. Inleiding

    1. De Tischgespräche, een registratie van Hitlers uiteenzettingen in het hoofdkwartier

        1.1. De tafelgesprekken

        1.2. Methode van registratie en de inhoud van de gesprekken

        1.3. Het tijdsverschil tussen de Tischgespräche en Mein Kampf

    2. Verwijzingen naar de Oudheid in Hitlers tafelgesprekken

        2.1. Hitlers visie ten opzichte van Geschiedenis en geschiedenisonderwijs

        2.2. Hitlers visie ten opzichte van de Grieken

        2.3. Hitlers visie ten opzichte van de Romeinen

        2.4. Hitlers visie ten opzichte van de Germanen

        2.5. Hitlers visie ten opzichte van Joods-Christelijke cultuur

        2.6. Hitlers visie ten opzichte van de bouwkunst

    3. Besluit

        3.1. Hitlers houding ten opzichte van geschiedenis en onderwijs

        3.2. Hitlers houding ten opzichte van de Griekse cultuur

        3.3. Hitlers houding ten opzichte van de Romeinse cultuur

        3.4. Hitlers houding ten opzichte van de Germaanse cultuur

        3.5. Hitlers houding ten opzichte van de Joods-Christelijke cultuur

BESLUIT

BIBLIOGRAFIE

BIJLAGEN