Een huis voor de zuil of van de jeugd?

Analyse van de zuilgebonden coördinatie en legitimatie
van de jeugdhuiswerking binnen
de Belgische verzorgingsstaat voor de periode 1958-1973.

 

Jan - Frederik Abbeloos

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2002-2003

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. G. Deneckere

Lees van dezelfde auteur ook:

Abbeloos J.F., De Zuilen Van Het Jeugdhuis, Van Mensen & Dingen. Tijdschrift
Voor Volkscultuur in Vlaanderen. nr. 1, jg. 2, 2004, pp. 26-37.

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

De sociale theorie is historische theorie, en geschiedenis is het terrein van het mogelijke in het rijk van de noodzaak.

Herbert Marcuse, De een-dimensionale mens, 1964 [Nederlandse vertaling 1978].

 

 

All of your children are poor unfortunate victims of systems beyond their control. A plague upon your ignorance that keeps the young from the truth they deserve.

Frank Zappa, What’s the ugliest part of your body?, 1968.

 

 

After a little while I became possessed with the keenest curiosity about the whirl itself. I positively felt a wish to explore its depths, even at the sacrifice I was going to make; and my principal grief was that I should never be able to tell my old companions on shore about the mysteries I should see.

Edgar Allen Poe, A Descent into the Maelström, 1841.

 

Dankwoord

 

Inleiding

 

DEEL I: HISTORISCH EN THEORETISCH KADER

    Hoofdstuk I: Historisch Kader

        1. Internationaal Perspectief: De naoorlogse hegemonische positie van Amerika

            1.1. De Amerikaanse eeuw

            1.2. De creatie van de jeugdcultuur

        2. Nationaal perspectief: België

            2.1. Inleiding: de stille jaren vijftig en de gouden jaren zestig

            2.2. De jaren vijftig

                Evolutie van de grote politieke families

                De sociale markteconomie

                Mentaliteit: alles moet modern!

            2.3. De jaren zestig

                De Eenheidswet

                Het Schoolpact

                De seculariserende maatschappij

                Het Cultuurpact

        3. Conclusie

    Hoofdstuk II: Theoretische perspectieven: Verzuiling

        1. Inleiding: een onmogelijke term?

        2. Nederland

            2.1. Ontstaan van de term verzuiling: visies van Kruijt en Thurlings

            2.2. Lijphart en Righart

        3. België

            3.1. Overname van de term uit Nederland: politicologische invulling

            3.2. Of toch de nadruk op de functie?

            3.3. Huyse en Vermeulen

        4. Bruikbaarheid van het verzuilingsbegrip

        5. Historisering van het zuilbegrip

            5.1. Een katholieke zuil rond de partij of rond de Kerk?

            5.2. Andere zuilen? De Vlaams-nationale, liberale en socialistische familie.

            5.3. Operationalisering van het begrippenapparaat

    Hoofdstuk III: De pedagogisering van het jeugdprobleem

        1. Inleiding

        2. De wetenschappelijke pedagogisering

        3. Evolutie van het sociaal pedagogisch en agogisch denken  over de jeugd en de vrije tijd

            3.1. Het beschavingsoffensief van de negentiende eeuw

            3.2. Aandacht voor de jeugd

            3.3. De studie van de niet-geörganiseerde jeugd na Wereldoorlog II.

            3.4. De nadruk op de maatschappijvernieuwing vanaf de jaren zestig

        4. Het Studiecentrum voor Jeugdproblematiek te Leuven

            4.1. Ontstaan en bedoeling van het studiecentrum

            4.2. Conclusie: tussen beschrijving en beheersing

 

DEEL II: EEN HUIS VOOR DE JEUGD OF VAN DE ZUIL

    Hoofdstuk IV. Het jeugdwerk in Vlaanderen

        1. Vóór de Tweede Wereldoorlog: het rijk van de jeugdbewegingen

            1.1. Het katholieke vormingswerk

            1.2. De socialistische beweging

            1.3. De liberale familie

            1.4. De Vlaamse beweging

        2. Na de Tweede Wereldoorlog: verruiming van het aanbod

            2.1. Er is leven na de jeugdbeweging

            2.2. De pioniers van de jeugdhuiswerking

                YWCA

                Chiro en Jongerengemeenschappen

                Scouts en privé-initiatieven

                Inhoud van deze initiatieven

                Conclusie

            2.3. Erkenning en subsidiëring van de prille initiatieven

                De danswet

                Subsidiëring

            2.4. Verzuiling van de jeugdhuissector

    Hoofdstuk V: Zuilgebonden aandacht voor de jeugdhuisproblematiek

        1. Katholieke Zuil

            1.1. De Katholieke Jeugdraad: oprichting en functie

            1.2. De Commissie Jeugdhuizen binnen de Katholieke Jeugdraad

            1.3. Organisatorische evolutie

                Aandacht voor de jeugdhuiswerking

                Niet de enige

                Na vijf jaar te werken

                Conclusie

            1.4. De Algemene Federatie en de Jongerengemeenschappen

        2. Socialistische Zuil

            2.1. De verzuilingslogica als motivatie voor het jeugdhuiswerk

            2.2. Werking binnen de Socialistische Federatie van Jeugdhuizen

            2.3. Relatie met het Socialistisch Jeugdleidersinstituut

        3. De Liberale Zuil

            3.1. Oprichting en werking van de Liberale Federatie van Jeugdhuizen

                Algemene Confederatie van jeugddiensten en jeugdbewegingen met P.V.V. inslag

                Liberale Federatie van Jeugdhuizen

            3.2. Twijfelachtig Bestaan

        4. Conclusie

    Hoofdstuk VI: De zuilen binnen de staat

        1. Inleiding

            1.1. Welke rol speelt de overheid?

            1.2. Jeugdpolitiek of Jeugdbeleid?

        2. De Nationale Dienst voor de Jeugd en de Nationale Jeugdraad

            2.1. Inleiding

            2.2. De Nationale Dienst voor de Jeugd

            2.3. De Nationale en Nederlandstalige Jeugdraad

        3. De Commissie Jeugdhuizen binnen de Nationale Raad voor de Jeugd

            3.1. Oprichting

            3.2. Evolutie tot 1963

            3.3. Werking van de commissie vanaf 1963

                Uitbreiding van het takenpakket

                Partijpolitiek

                Intussen bij de Commissie Jeugdhuizen

                Nederlandstalige Jeugdraad

            3.4. Conclusie

        4. Subsidiëring

            4.1. Subsidies als beleidsinstrument

            4.2. De opeenvolgende subsidiecriteria

                1960

                1962-1967

                1973

            4.3. Evolutie van de betoelaging

            4.4. De zuilgebonden inbreng binnen de subsidiecriteria

        5. De rol van de professionele medewerker

            5.1. Positie van de professionele medewerker

            5.2. De aanwas van permanent verantwoordelijken

            5.3. Professionalisering van de jeugdhuissector

        6. Conclusie: de rol van de zuilen binnen de staat

    Hoofdstuk VII: De Zuilen binnen de Vlaamse Federatie van Jeugdhuizen

        1. Ontstaan van de Vlaamse Federatie van Jeugdhuizen

            1.1. Aanzet tot zuiloverschrijdende contacten

            1.2. De stage te Wemmel

                The road to Wemmel

                Evaluatie van de stage

            1.3. Oprichting van de Federatie

        2. Structuur

            2.1. De Raad van Beheer -Algemene Vergadering & Dagelijks Bestuur

                De contactgroepen

                Functie van de Raad van Beheer

            2.2. De Redactieraad

            2.3.Het Secretariaat

            2.4. De Commissies

                De Filosofisch-Pedagogische Commissie

                De Kadercommissie

                Anderen: Werkgroepen Kontaktblad, Jeugdbeleid en Vademecum

        3. Werking van de VFJ

            3.1. De pluralistische contactgroep

            3.2. Conflict

                Inleiding

                Socialisten

                Liberalen

                Katholieken

            3.3. Uit de impasse?

            3.4. De Vlaamse (Con)Federatie van Jeugdhuizen?

            3.5. Epiloog

        4. Conclusie: de zuilen binnen de VFJ

    Hoofdstuk VIII: Agogische onderbouwing van het jeugd(huis)werk

        1. Inleiding

        2. Katholieken

            2.1. Inleiding

            2.2. Visie vanuit de CVP

            2.3. Visie vanuit de Katholieke Jeugdraad

                Visie op de samenleving

                Het probleem van de vrijetijd

                Visie op het jeugdwerk

                Staatsburgerlijke opvoeding

                Rol van de overheid

                Conclusie

        3. Socialisten

            3.1. Inleiding

            3.2. Cultuurpessimisme

            3.3. De Commisie Permanente Opvoeding en Jeugd van de BSP

                Visie op de samenleving

                Het probleem van de vrijetijd

                Visie op het jeugdwerk

                Staatsburgerlijke opvoeding

                Rol van de overheid

            3.4. Conclusie

        4. Liberalen

            4.1. Liberaal Vlaams Verbond

            4.2. Jeugdhuiswerk in liberaal perspectief

        5. Filosofisch-Pedagogische Commissie

            5.1. Inleiding

            5.2. Oprichting en functies van de Filped

            5.3. De werking van de Filped

                Nadruk op preventie

                Verruiming naar persoonlijke ontwikkeling binnen een recreatief geheel

                Mentaliteitsverandering of manipulatie?

                Wat van de drie?

                De nadruk op emancipatie

            5.4. Evaluatie van de werking van de Filped

        6. Conclusie

 

Besluit

 

Bibliografie

 

Bronnenlijst

 

Vaak gebruikte afkortingen

 

BIJLAGEN

 

home lijst scripties inhoud volgende