Een monnikenwerk
Reconstructie van het middeleeuwse kloosterscriptorium.
Case
study:
de laatmiddeleeuwse scriptoria van Ter Doest en Herne.
Thijs Ameye
Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en
Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.
Academiejaar: 2003-2004
Universiteit Gent
Promotor: Prof. Dr. de Hemptinne
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |
DOEL VAN HET ONDERZOEK EN FINALITEIT
BRONNEN EN BEGRENZING VAN HET ONDERZOEKSGEBIED
DEEL 1. HET SCRIPTORIUM: EEN RECONSTRUCTIE
1. NOMEN EST OMEN: HET WOORD SCRIPTORIUM
2. OPKOMST EN BLOEI VAN HET MIDDELEEUWSE SCRIPTORIUM
3.1. The ‘Production of space’ toegepast op het scriptorium
3.2. Definitie van de scriptoriumruimte
3.3. Het middeleeuwse kloosterplan
3.4. Het scriptorium: een ruimtelijke reconstructie
3.5. Samenvatting
4. DE ORGANISATIE IN HET SCRIPTORIUM
4.1. De producenten
4.2. De werkomstandigheden
4.2.1. Het materiële aspect
4.2.2. Zuchten van verlichting
5. HET SCRIPTORIUM: EEN SPIRITUEEL ASPECT
5. 1. Schrijven als spirituele investering
5.2. Schatten der monniken
6. HET CISTERCIËNZER- EN KARTUIZERSCRIPTORIUM ALS LITERAIR PRODUCTIECENTRUM
6.1. Inleiding: onstaan en organisatie van de Cisterciënzer- en Kartuizerorde
6.2. Hoe geraakten de Cisterciënzers en Kartuizers aan hun boeken?
6.3. Artistieke vormgeving in de Cisterciënzer- en Kartuizerscriptoria
6.4. Typologie van de handschriften
6.5. De evolutie van de literaire productie in de laatmiddeleeuwse scriptoria
6.5.1. Het laatmiddeleeuwse scriptorium: een anachronisme?
6.5.2. De laatmiddeleeuwse scriptoria in de Nederlanden
A. De dertiende eeuw
B. De veertiende en vijftiende eeuw
C. Conclusie
DEEL II. TWEE VLAAMSE SCRIPTORIA: EEN RECONSTRUCTIE
A. TER DOEST
1. Geschiedenis van Ter Doest
2. Het scriptorium als ruimte
3. Het scriptorium als literair productiecentrum
3.1. Het scriptorium van Ter Doest (1175-1250)
3.1.1. Lieftinck en het scriptorium van Ter Doest vóór 1250
A. Uitgangspunt
B. Sint-Donaas – Ter Doest
C. Ten Duinen – Ter Doest
3.1.2. Onze visie op het scriptorium van Ter Doest vóór 1250
3.2. Het scriptorium van Ter Doest (1250-1500)
3.3. Literaire productie
3.3.1. Van het scriptorium over de kloosterbibliotheek naar het archief
3.3.2. Typologie der handschriften
A. Religieuze literatuur
B. Niet-religieuze literatuur
3.3.3. Artistieke vormgeving
A. Codicologische benadering
B. Decoratieve benadering
3.4. De producenten uit het scriptorium van Ter Doest
3.4.1. Kopiisten
3.4.2. Auteurs
3.4.3. Overige scriptoriumfuncties
3.5. Getuigenissen uit het scriptorium van Ter Doest
B. HERNE
1. Geschiedenis van Herne
2. Het scriptorium als ruimte
3. Het scriptorium als literair productiecentrum
3.1. Het scriptorium van Herne (1314-1400)
3.1.1. De eerste jaren
3.1.2. Kwakkel en de productie van Middelnederlandse handschriften te Herne (1350-1400)
A. Van Rooklooster naar Herne
B. Lokale kopiisten op het spoor
3.1.3. De overige scriptoriumactiviteiten (1350-1400)
A. Gerard van Santen en het bezoek van Jan van Ruusbroec aan Herne
B. De Bijbelvertaler
3.1.4. Samenvatting en conclusie
3.2. Het scriptorium van Herne (1400-ca. 1500)
3.3. De Hernse producent en zijn product
3.3.1. De periode 1350-1400
A. Overzicht
B. Samenvatting
3.3.2. De periode 1400-1500
A. Kopiisten
B. Auteurs
C. Overige scriptoriumactiviteiten
D. Samenvatting en conclusie
3.4. Artistieke vormgeving
3.4.1. Van het scriptorium over de kloosterbibliotheek naar het archief
3.4.2. Codicologische benadering
3.4.3. Decoratieve benadering
3.5. Getuigenissen uit het scriptorium
DEEL III. TWEE VLAAMSE SCRIPTORIA: EEN COMPARATIEVE SYNTHESE
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |