G. Bronnen en archiefonderzoek

Licentiaatverhandelingen:

• Colpaert (H.) , “Thomas abbé Mann, een bio-bibliografische studie, onuitgegeven licentiaats-verhandeling”, Leuven, 1961

• Leon (M.), “De visie van buitenlandse reizigers op het kerkelijk leven in de Oostenrijkse Nederlanden”, Leuven, 1982

• Louwagie (Chantal), “De Nederlanden gezien door vreemde reizigers in de 17de eeuw”, Gent, 1972

• Moorkens (Peter), “De trekvaart op het kanaal Gent-Brugge”, Gent, 1996

• Smets (I.), “Het beeld van de Zuidelijke Nederlanden in reisverhalen uit de periode 1681-1745”, Leuven, 1976

• Van Damme (R.), “De Zuidnederlander in reisverhalen van de tweede helft van de achttiende eeuw (1748-1795)”, Leuven, 1964

• Van Hoe (Jacqueline), “Het sociaal-economisch beeld van Vlaanderen doorheen reis-verhalen 1750-1850”, Gent, 1984

doctoraatsverhandeling:

• Waegemans (E.), “Russische reizigers in het Westen in de 17^e en 18^e eeuw”, Leuven, 1979

Reisverhalen, Reisgidsen en artikels:

• Anoniem, “Flanders delineated, or, A view of the Austrian and French Netherlands”, London, 1745, 312p.

• Anot (P.N.) et Malfillâtre (F.), “Les deux voyageurs ou orresp sur la Belgique, la Hollande, l’ Allemagne, la Pologne, la Prusse, l’Italie, la Sicile et Malthe.” Rheims, 1802, 372p. en 358p., 2vol.

• Bentivoglio, “Histoire des guerres de Flandre par le cardinal Bentivoglio”, Paris, 1769 509p.

• Breval (J.D.), “Remarks on several parts of Europe”, Londen, 1726, 2 vol.

• S.N., “Brieven van eenen gevlugten Hollander, zijne gevallen en die van veelen zijner landgenooten verhalende”, Rijsel, 1789, 221 p.

• Burney (C.), “The present state of music in the Netherlands and the United provinces, the journal of a tour through those countries.”, London, 1775, 2vol.

• Cayley (Cornelius), “A tour through Holland, Flanders and Germany”, 1772, Dublin

• Calderwood (Mrs. Of Potton), “Letters and journals of Mrs. Calderwood of Potton from Engeland, Holland and the Low Countries in 1756”, Edinburg, 1884, 1vol.

• Christyn (J.B.), “Les délices des Pays-Bas”, Liège, 1786

• Coyer (Gabriel François), “Voyage d’Italie et de Hollande”, Parijs, 1775, 2dln.

• De Cantillon, “Délices de Brabant ofte Vermaaklykheden van Brabant”, 1770, Amsterdam, 1770, 4 vol.

• De Clercq (C.), “Miranda te Antwerpen in 1788-1792”, in: Bijdragen tot geschiedenis, XXV, Antwerpen, 1934, p. 170-172

• De Feller (François-Xavier), “Itineraire ou voyage de Mr. L’ abbé De Feller en diverses parties de l’ Europe”, Liège, 1823

• De Nény, “Mémoires historiques et politiques des Pays-Bas autrichiens”, Bruxelles, 1786, 2vol.

• Derival, “Le voyageur dans les Pays-Bas Autrichiens, ou lettres sur l’état actuel de ces Pays.”, Amsterdam, 1782, 6bdn.

• Deschamps (J-B), “Voyage pittoresque de la Flandre et du Brabant avec des réflexions relativement aux arts & quelques gravures.“ Amsterdam, J.Morris, 1772, 405 [4] [11] p. 8v.

• Desjobert (L.), “Voyage aux Pays-Bas en 1778”, édité par le Vicomte de Grouchy, in: De Navorser, LVIII, Amsterdam, 1909, pp.524-540 en De Navorser, LIX, 1910, pp.350 ev.

• S.N. “A family party to the German Spa by way of… Antwerp, Brussels,… in the year MDCCLXIII”, 3vo.

• Forster ( Georg) “Reisebriefe aus den Niederlanden 1790” ausgewählt Leo Just. Brüssel, Verlag”de Lage Nederlanden” 12° 75p.

• Forster ( Georg), “Ansichten von Niederrhein, von Brabant, von Flandern, Holland, Engeland und Frankreich im april, mai und junius 1790 von Georg Forster”, Berlin-Weimar, 1793. volledig werk: 1968, 468p.

• S.N. “Le guide de Flandre et de Hollande”, 1778

• Ireland (Samuel),“A picturesque tour through Holland, Brabant and part of France made in the autumn of 1789”, London, Whitehall, 1789, 2vol.

• L. Leclere, “Une voyageuse ecossaise en Belgique (1756)”, in: Bulletin de la classe des letters et des sciences morales et politiques, Brussel, 1925, XI, p. 357- 369

• Lount (H.), “A journey to Flanders and Holland” by sir Joshua Reynolds, New York, Cambridge Press, 1996

• Mann (Thomas abbé), “Description de la ville de Bruxelles en état present tant écclessiastique que civlil de cette ville”, Bruxelles, 1785, 248 p.

• Mann (TH. Abbé), “Mémoire contenant le précis de l’ histoire naturelle des Pays-Bas maritimes” in: Mém. Acad. Imp. Et Royale des Sciences et Belles letrres de Bruxelles, IV, Bruxelles, 1783, p. 121-159,

• Mann (T.A.), “Mémoire sur l’Agriculture des Pays-Bas”, in: Harsin (P.), “Un économiste aux Pays-Bas aux XVIIIième siècle.”, Louvain-Paris, 1933, p. 55-83

• Mann (T.A.), “Mémoire sur les moyens d’ augmenter la population et de perfectionner la culture dans les Pays-Bas autrichiens”, in: Mémoire de l’academie de Bruxelles, T. IV, 1783

• Northleigh (J.), “Topographical descriptions with historico-political and medical-physical observations, made in two several voyages through most parts of Europe”, London, 1702, vol. I

• Northumberland, Duchess of- (Elisabeth Percy), “A short tour made in the year 1771”, London, 1775, 89p.

• Peckham (Harry), “The tour of Holland, Dutch Brabant, the Austrian Netherlands and part of France”, London, 1772-1793

• de Poellnitz (C. L.), “Amusements des eaux de Spa”, Amsterdam, 1734

• de Poellnitz (C. L.), “Mémoires de – contenant les observations qu’il a fait dans ses voyages et le caractère des personnes qui composant les principales cours de l’ Europe”, Luik, 1743, 3vol.

• S.N. “Reis naar Antwerpen, Mechelen, Leuven, Brussel en Gent anno 1714”, 1714

• S.N., “Reize door de Oostenrijkse Nederlanden, gedaan door een voornaam Hollands vlugteling, in den jaare 1788”, Amsterdam, s.d., 3v.

• Richardson e.a.,”A tour to Spa through the Austrian Netherlands and French Flanders”, London, 1777

• Sartre (P.) , “Voyage en Hollande fait en 1719 par Pierre Sartre, prêtre du dioscèse de Montpellier, envoyé en mission vers le père Quesnel”, uitg. V. Advielle, 1896, in: Bulletin de la sociéte de géographie de Lille, XXV

• Shaw (James), “Sketches of the history of the Austrian Netherlands”, 1786, Londen, p. 308

• Vertaald: “Essai sur les Pays-Bas autrichiens”, 1788

• Shaw (Joseph), “Letters to a nobleman from a gentleman travelling through Holland, Flanders and France”, London, 1709, 150p.

• Smith (James Edward), “A sketch of a tour on the continent in the year 1786-1787”

• Vertaald: Gottfried Christian Reich, “Reize durch Holland, Frankreich und Italien.”, 1796, Leipzig, 2t. en 1v.

• Thornhill (James), “Sketch book travel journal of 1711. A visit to East Anglia and the Low Countries”, Utrecht, 1975

• S.N. “A tour to Spa, through the Austrian Netherlands and French Flanders”, London, 1777

• Von Riesbeck (baron Johann Kaspar), “Voyage en Allemagne, Dans une suite des lettres”, 1788, Paris, 3dln.

• Walker (A.), “Bemerkungen auf einer Reise durch Flandern, Deutschland, Italien und Frankreich von A. Walker”, Berlin, 1791, 298p.

Literatuur:

• “Algemene geschiedenis der Nederlanden”, IX “politieke en religieuze geschiedenis 18^de eeuw”, Haarlem, 1980

• Baartmans (Jacques J.M.), “Hollandse wijsgeren in Brabant en Vlaanderen”, Nijmegen, 2001, 538p.

• “België in de achttiende eeuw. Kritische bibliografie”, Brussel, 1983

• Berg Van den (M.), “De adel in de 18^de eeuw: een leisure class?” in: De adel in het hertogdom Brabant, Brussel, 1985, p. 143-183

• Black (Jeremy), “The British abroad: the grand Tour in the eighteenth century”, Sutton, 1992, 335p.

• Bonenfant (P.), “La suppression de la Compagnie de Jésus dans les Pays-Bas Autrichiens 1773”, in: Mémoire cour. Academie Royale de Belgique, Classe des Lettres et des Sciences morales et politiques, XIX, Bruxelles, 1925

• Bonnaffe (F.), “Voyages et voyageurs de la renaissance”, Parijs, 1895

• Bourdon (J.), “Remarques sur les doctrines de population depuis deux siècles”, 1974

• Danckaert (Lisette), “l’ Evolution territoriale de Bruxelles; la cartographie de 1550 à 1840”, Bruxelles, Arcade, 1968, 2v., 164p.

• De Groote (H.), “Voyageur dans les Pays-Bas Autrichiens”, in: Revue Belge de philologie et d’ Histoire, 26, 1948, p. 118-135

• De Haas (Fons) en Smets (Irene) (Red.), “Mozart in België: een wonderkind op reis door de Zuidelijke Nederlanden 1763-1766.”, Antwerpen, 1990, 302p.

• De Montesquieu (Charles-Louis), “Lettres persanes 1721”,s.l., 1987, 253p.

• De Peuter (Roger), “Brussel in de achttiende eeuw: sociaal-economische structuren en ontwikkelingen en de regionale hoofdstad.” VUBPress, X, 1999, 517p.

• De Vries (J.), “Barges and capitalism. Passenger transportation in the Dutch economy, 1632-1909” in: AAG-Bijdragen 21, 1978, p. 33-398

• Elewaut (G.), “Herberg en overheid” in: Hand. Der maatsch. Voor gesch. En oudheidk. Te Gent, XL, 1986, p. 111-158

• Génicot (L.), “Histoire des routes depuis 1704” in: Collection nationale, VIII, 89, Bruxelles, 1948

• Gerard (Jo), “Quand la Belgique était autrichienne”, Bruxelles, 1976, 161p.

• Goris (J.A.), “Lof van Antwerpen, Hoe reizigers Antwerpen zagen van de Xve tot de Xxe eeuw”, Brussel, 1940, 300p.

• Hasquin (H.), “Les réflexions sur l’état corresp du commerce, fabriques et manufactures des Païs-Bas autrichiens (1765) du négociant Bruxellois Nicolas Bacon” Bruxelles, 1978, 190p.

• Hasquin (Hervée) en François (Narmon), “Oostenrijks België 1713-1794: de Zuidelijke Nederlanden onder de Oostenrijkse Habsburgers” Brussel, Gemeentekrediet v. België, 1987, 593p.

• Hasquin (Hervée), “Het culturele leven in onze provincies(Oostenrijkse Nederlanden, Prinsbisdom Luik...) in de 18^e eeuw” Brussel, Gemeentekrediet v. België, 1983, 175p.

• Hasquin (Hervée) en François (Narmon), “De verlichting in de Oostenrijkse Nederlanden en het prinsbisdom Luik”, Brussel, 1983, XXVI, 228p.

• Hasquin (Hervée), “Nijverheid in de Zuidelijke Nederlanden 1680-1800” in: Algemene geschiedenis der Nederlanden”, 8, Bussum, 1979

• von Krasnobaev (B.I.), Robel (G.) und Zeman ( H.), “Reisen und Reisebeschreibungen im 18. und 19. Jahrhundert als quellen der Kulturbe-ziehungforschung” Berlin, Camen, 1980, 403p

• Lenders (P.), “De Gentse voorschepen J.J.P. Vilain XIIII. (1755-77) Enkele trekken van zijn persoonlijkheid.” In: Hand. Der maatschappij voor ges. En oudheidk. Te Gent, XL, Gent, 1986

• Maçzak (Antoni), “De ontdekking van het reizen: Europa in de vroeg-moderne tijd”, s.l., 1998, 470 p.

• Maroy (C.), “Les séjours de Voltaire à Bruxelles”, in: Annales de la société d’ archéologie de Bruxelles, 19, 1905, p. 288-302

• Muchembled (R.), “l’Invention de l’ homme moderne: correspondenc, moeurs et comportements sous l’ Ancien Régime.”, Paris, 1988, 414p.

• Prims (Floris), “Antwerpen in de XVIIIe eeuw”, Antwerpen, De Sikkel, 250p.

• Prims (Floris), “Geschiedenis van Antwerpen” “7. Oostenrijk en de Franschen (1715-1814)”

• Antwerpen, De Sikkel, 1951, 694p.

• Sondervorst (Franz-André), “De geschiedenis van de geneeskunde in België”, Brussel, 1981, 316p.

• Van den Broeck (Jan), “Promenade in de pruikentijd: de Zuidelijke Nederlanden met een maat Madrid, een wasem Wenen en een part Parijs 1700-1795”, Antwerpen, 1995, 311p.

• Vandenbroeke (Chris), “Aardappelteelt en aardappelverbruik in de 17^de en 18^de eeuw” in: Tijdschrift voor geschiedenis, 82, 1969,p. 49-68

• Vandenbroeke (Chris), “Historische demografie”, Ugent, 2002-2003, 205p. en 132p.

• Van Hille (W.), “Voyage d’ un progressiste aux Pays – Bas autrichiens” in: Revue Générale, 59, 1926, p. 68-94

• Van Houtte (H.), “Histoire économique de la Belgique a la fin de l’ Ancien Régime”, Gent, 1920, 588p.

• Van Houtte (J.A.), “Algemene geschiedenis der Nederlanden”, Haarlem, 1980

• Van Houtte (J.A.), “Economische en sociale geschiedenis van de Lage Landen”, Zeist-Antwerpen, 1964

• Van Isacker (Karel) en Van Uytven (Raymond), “Antwerpen twaalf eeuwen geschiedenis en cultuur” Mercatorfonds/Antwerpen, 1986, 435p.

• Van Strien (Kees), “De ontdekking van de Nederlanden, Britse en Franse reizigers in Holland en Vlaanderen, 1750-1795”, Amsterdam, 2001, 284p.

• Van Uytven (Raymond), “De geschiedenis van Mechelen”, s.l., 1991, 319p.

• Voltaire, “Correspondence, 1739-1748”, uitgeg. Th. Bestermann, Parijs, 1965

• Waegemans (E.), “Peter de Grote in de Oostenrijkse Nederlanden”, Antwerpen, 1998, 363p.