SLOTBESCHOUWING

De CLE wijken in de epigrafie niet enkel formeel af van proza. In de sepulcralia is het metrum toch in de eerste plaats een zaak van emoties en van het etaleren van cultuur. Maar daaronder gaan meer algemene kenmerken schuil die al van in het begin in de Latijnse metrische poëzie aanwezig waren

Het is tevens onzeker of de carmina sepulcralia eerst in de hogere klassen ontstaan zijn en van daaruit overgewaaid zijn naar de gewone bevolking. Men moet in overweging nemen dat de gewoonte in beide bevolkingslagen zich onafhankelijk van elkaar heeft ontwikkeld, maar beide gevallen sterk onder invloed stond van de Hellenistische vernieuwing die vanaf midden IIIA Italië trof. In een eerste fase kreeg deze vernieuwing alleen in een beperkte kring voet aan grond. Geletterdheid was nog een voorrecht van de elite. Deze vroege fase heeft ongetwijfeld sporen nagelaten in de elogia Scipionum: daar werd de vernieuwing ingepast in een bestaande traditie en maakt ze nog gebruik van het eigen metrum: de saturnius.

Los daarvan dringt later deze vernieuwing ook door in de lagere bevolkingsklassen, de invloed is merkbaar vanaf IIA. De toename van Griekse bevolkingscomponent na de Punische oorlogen (slaven, ex-slaven en handelaars) en de intensievere contacten met het zuiden vormden de voedingsbodem waarin deze traditie gedijde. Van daaruit hebben ze hun weg gevonden naar de andere lagen van de bevolking.