INLEIDING

Over Paul Verhoeven is al heel wat gezegd en geschreven. Van hem is  bekend dat hij platte, banale en groffe films maakt en dat hij geobsedeerd is door dood en religie. De controverse daarrond, krijgt soms meer aandacht dan zijn films zelf. En dat is jammer, want de meeste van zijn films zijn zoveel meer dan banaal en plat. Beste bewijs hiervan is dat zijn films veel geciteerd worden in universitaire papers en dat zelfs professoren zoals Camille Paglia (professor media studies in Philadelphia) en Steve Best (assistent professor filosofie in Texas) Verhoevens films betrekken in hun theorieën over respectievelijk feminisme en postmodernisme. Bij een aanzienlijk deel van de pers echter blijft de diepere achtergrond van zijn films dode letter.

            Aan de andere kant is Verhoeven zelden vies van wat controverse, want de regisseur doet niets liever dan te provoceren. Boven alles echter is hij een zeer gedreven regisseur die al sinds zijn prille jeugd met het medium film bezig is. In zijn drang om de kijker alles realistisch te tonen gaat hij ver. Hij is daarin taboeloos en vaak compromisloos. Zijn vaste Nederlandse scenarioschrijver en vriend, Gerard Soeteman,  spreekt over hem als “een gigantische brok energie dat wil creëren, dat wil scheppen”[1].

Het doel van deze thesis is dan ook voorbij die controverse te gaan en te zoeken naar Verhoeven, de regisseur. Te zoeken naar wat hem drijft, waar hij goed in is en vooral wat hij maakt. Daarvoor worden al zijn films besproken en geanalyseerd in termen van een productiegeschiedenis, een narratieve, een thematische bespreking en een stilistische. Dat gebeurt voor zowel de zes Nederlandse producties (deel 2) als voor de 7 Amerikaanse (deel 4). Als inleiding hiervoor worden zijn jeugdjaren onder de loep genomen die duidelijk maken vanwaar de fascinatie voor het medium film komt (deel 1). Daarnaast probeert de thesis eenheid te scheppen in de, op het eerste gezicht, nogal eclectische carrière van Verhoeven. Opnieuw wordt dat opgesplitst in een Nederlands (deel 3) en een Amerikaans deel (deel 5). Tot slot is het de ambitie van dit werkstuk om  een bijdrage te leveren aan de discussie over het feit of Paul Verhoeven al dan niet als auteur mag beschouwd worden.

En dan nu: “Stilte graag, de regisseur denkt!” (Hans Kemna)

[1] Gerard Soeteman, in Hoge Bomen, door Jan Pieter Hagens voor de AVRO, uitgezonden op 10 maart 2003.