CATALOOG van de archeologische bronnen

70. Anaal speculum/dilator (Speculum ani)

Inv. nr.: 78031

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Herculaneum, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 15 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een onversierd anaal speculum met scharnierende benen.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 190.

Fig. 60 (L.J. Bliquez 1994: 190, fig. 185-186, 188.)

71. Anaal speculum/dilator (Speculum ani)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 27

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 15,6 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een onversierd anaal speculum met scharnierende benen.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124, 126.

Fig. 61 (R. Jackson 1986: 125, fig. 2, nr. 19.)

72. Anaal speculum/dilator (Speculum ani)

Inv. nr.: 116436

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio IX, 9, 3-5. Gevonden op 20 april 1771.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 18 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een onversierd anaal speculum met scharnierende benen.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 190.

G. Döderlein 1977: 18-19.

Fig. 62 (L.J. Bliquez 1994: 190, fig. 185-187.)

73. Anaal speculum/dilator (Speculum ani)

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Valeria, Spanje

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 15,5 cm

Collectie: Museo de Cuenca

Beschrijving: een onversierd anaal speculum met scharnierende benen. Fragmentarisch bewaard.

Bibliografie:

Á. Fuentes Domínguez 1987: 255.

Fig. 63 (Á. Fuentes Domínguez 1987: 256, fig. 4, nr. 1, fig. 5.)

74. Beenciseel (Scalper)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 19

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: ijzeren blad, bronzen heft

Afmetingen: lengte 15,3 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een beenciseel met een heft met een achthoekige doorsnede.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124.

R. Jackson 1990: 18, fig. 5, nr. 1.

Fig. 64 (R. Jackson 1990: 18, fig. 5, nr. 1.)

75. Beenciseel (Scalper)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 20

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Materiaal: ijzeren blad, bronzen heft

Afmetingen: lengte 15 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een beenciseel met een heft met een achthoekige doorsnede.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124.

Fig. 65 (R. Jackson 1986: 125, fig. 2, nr. 18.)

76. Beenciseel (Scalper)

Inv. nr.: 77701

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 9,9 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een beenciseel waarvan het ijzeren blad grotendeels verdwenen is.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 132.

Fig. 66 (L.J. Bliquez 1994: 132, fig. 52, nr. 94.)

77. Beenciseel (Scalper)

Inv. nr.: R4603

Datering: tweede helft eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw

na Chr.

Herkomst: Sevilla, Spanje

Site La Cañada Honda, Gandul. Grafveld.

Opgegraven door G.E. Bonsor tussen 1908 en 1910.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 7,9 cm

Collectie: Collectie van de Hispanic Society of America

Beschrijving: een dubbel beenciseel.

Bibliografie:

V.A. Hibbs 1991: 132.

Fig. 67 (V.A. Hibbs 1991: 123, fig. 9, nr. 2.)

78. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 781

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Ascherleben, Duitsland

Site Chaussee Ascherleben-Wilsleben. Urnengraf.

Materiaal: ijzeren hevel, bronzen heft

Afmetingen: lengte 10,7 cm

Collectie: Kreismuseum, Ascherleben

Beschrijving: een beenhevel met aan het andere uiteinde van het heft een opening voor een ander instrument.

Bibliografie:

S. Grimm-Halle 1965: 104-109.

E. Künzl 1982a: 100.

Fig. 68 (E. Künzl 1982a: 101, fig. 80, nr. 4.)

79. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 782

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Ascherleben, Duitsland

Site Chaussee Ascherleben-Wilsleben. Urnengraf.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 7,7 cm

Collectie: Kreismuseum, Ascherleben

Beschrijving: een brede beenhevel.

Bibliografie:

S. Grimm-Halle 1965: 104-109.

E. Künzl 1982a: 100.

Fig. 69 (E. Künzl 1982a: 101, fig. 80, nr. 5.)

80. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzeren beenhevels, bronzen heft

Afmetingen: lengte 11 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: in een bronzen heft met een rechthoekige doorsnede, versierd met enige ringen, zijn twee ijzeren beenhevels, waarvan de uiteinden afgebroken zijn, geschoven.

Bibliografie:

J. Como 1925: 155.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2588, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

 Fig. 70 (E. Künzl 1982a: 82, fig. 56, nr. 10.)

81. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late eerste- eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzeren beenhevels, bronzen heft

Afmetingen: lengte 11,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: in een bronzen heft met een rechthoekige doorsnede, versierd met enige ringen, zijn twee ijzeren beenhevels, waarvan de uiteinden afgebroken zijn, geschoven.

Bibliografie:

J. Como 1925: 155.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2588, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

 Fig. 71 (E. Künzl 1982a: 82, fig. 56, nr. 11.)

82. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzeren beenhevels, bronzen heft

Afmetingen: lengte 12,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: in een bronzen heft met een rechthoekige doorsnede, versierd met enige ringen, zijn twee ijzeren beenhevels, waarvan het langste uiteinde uitloopt in een platte haak, geschoven.

Bibliografie:

J. Como 1925: 155.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E.Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2588, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 72 (E. Künzl 1982a: 82, fig. 56, nr. 12.)

83. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzeren beenhevels, bronzen heft

Afmetingen: lengte 17,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: in een bronzen heft met een rechthoekige doorsnede, versierd met enige ringen, zijn twee ijzeren beenhevels, waarvan beide uiteinden uitlopen in een platte haak, geschoven.

Bibliografie:

J. Como 1925: 155.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 73 (E. Künzl 1982a: 82, fig. 56, nr. 13.)

84. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: 9 na Chr. als terminus ante quem

Herkomst: Bramsche, Osnabrück, Duitsland

Site Kalkriese, geassocieerd met de Varusslag.

Materiaal: brons met zilverinlegwerk

Afmetingen: lengte 14,3 cm

Collectie:

Beschrijving: een dubbele beenhevel met vijlvormige hevels en met een uitgewerkte geprofileerde versiering .

Bibliografie:

F. Berger et al. 1991: 228, fig. 17.

E. Künzl 1996: 2585.

Fig. 74a (F. Berger et al. 1991: 228, fig. 17.)                    Fig. 74b (E. Künzl 1996: 2584, fig. 1, nr. 5.)

85. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: 9 na Chr. als terminus ante quem

Herkomst: Haltern, Westfalen, Duitsland

Site Romeins castellum.

Materiaal: brons

Afmetingen:

Collectie:

Beschrijving: in een steel met een rechthoekige doorsnede zijn twee beenhevels geschoven, waarvan één afgebroken.

Bibliografie:

E. Künzl 2002: 29-30.

Fig. 75 (E. Künzl 2002: 30, fig. 31.)

86. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Luzzi, Italië

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 17 met als bijgaven instrumentjes, glaswerk en munten.

Materiaal: ijzer en brons

Afmetingen: lengte 15,8 cm

Collectie:

Beschrijving: een beenhevel, samengesteld uit twee delen.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 107.

Fig. 76 (E. Künzl 1982a: 106, fig. 85, nr. 11.)

87. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.:

Datering: late tweede eeuw-eerste helft derde eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, een rond buisje voor twee pincetten, een geneesmiddelenkistje, een wrijfplaatje, glaswerk en enkele munten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een beenhevel.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 102.

88. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 78012

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 18,5 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een dubbele beenhevel met vijlvormige hevels.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 131.

Fig. 77 (L.J. Bliquez 1994: 131, fig. 49, 50.)

89. Beenhevel (Elevatorium)

Inv.nr.: 78013

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 16 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een dubbele beenhevel met vijlvormige hevels en met een geprofileerd heft.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 131.

R. Jackson 1990: 18, fig. 5, nr. 6.

Fig. 78a (L. Bliquez 1994: 131, fig. 50.) Fig. 78b (R. Jackson 1990: 18, fig. 5, nr. 6.)

90. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 78648

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 8,4 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een dubbele beenhevel waarvan de ijzeren hevels verdwenen zijn.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 131.

Fig. 79 (L.J. Bliquez 1994: 131, fig. 51.)

91. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 169

Datering: eerste eeuw-derde eeuw na Chr.

Herkomst: Rome of omgeving, Italië

Site graf.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 22,4 cm

Collectie: Museum of Classical Archaeology, Cambridge

Beschrijving: een dubbele beenhevel met geprofileerde versiering in het midden van de steel, één hevel is afgebroken.

Bibliografie:

E. Künzl 1983: 490.

E. Künzl 1996: 2602-2603.

Fig. 80 (E. Künzl 1983: 490, tafel 63, fig. 3.)

92. Beenhevel, gecombineerd met vijl (Elevatorium/Raspatorium)

Inv. nr.: 174

Datering: eerste eeuw-derde eeuw na Chr.

Herkomst: Rome of omgeving, Italië

Site graf.

Materiaal: koperlegering.

Afmetingen: lengte 20 cm

Collectie: Museum of Classical Archaeology, Cambridge

Beschrijving: een dubbel instrument met een beenhevel en een vijl, gescheiden door een geprofileerde steel.

Bibliografie:

E. Künzl 1983: 490.

E. Künzl 1996: 2602-2603.

Fig. 81 (E. Künzl 1983: tafel 65, fig. 3.)

93. Beenhevel (Elevatorium)

Inv. nr.: 1970, 539.541

Datering: 238/239 na Chr. (munten)

Herkomst: Wehringen, Duitsland

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 7 met als bijgaven glaswerk en vaatwerk, een geneesmiddelenkistje met in de twee zijvakjes kruiden en in het middelste vak drie zilveren munten, een lederen etui met instrumenten, een wrijfplaatje en een spatelsonde.

Materiaal: brons

Afmetingen:

Collectie: Prähistorische Staatssammlung, München

Beschrijving: een dubbele beenhevel.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 121.

L. Wamser 2000: 168-170, 362-363.

Fig. 82a (L. Wamser 2000: 170, fig. 141.) Fig. 82b (E. Künzl 1982a: 120, fig. 95 en 96, nr. 1.)

94. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 14,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een rechthoekige beitel.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 83 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 6.)

95. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 17 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een lancetvormige beitel.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

G. Döderlein 1977: 40-41.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 84 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 12.)

96. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 14 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een holle beitel.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

G. Döderlein 1977: 40-41.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 85 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 7.)

97. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 16,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een beitel met een brede snede en een dwarse doorn.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

G. Döderlein 1977: 40-41.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 86 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 13.)

98. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 11 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een beitel met een licht gebogen snede.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

G. Döderlein 1977: 40-41.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 87 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 15.)

99. Beitel

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 6 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een beitel met een afgeronde snede.

Bibliografie:

J. Como 1925: 161.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-39.

Fig. 88 (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr. 16.)

100. Beitel

Inv. nr.: C 3718, CVT 1963

Datering: eerste helft derde eeuw na Chr.

Herkomst: Xanten, Duitsland

Site Thermen. Depot met twee scalpelheften, een brandijzerheft en twee beitels.

Materiaal: ijzeren beitel, heft in koperlegering

Afmetingen: lengte 13,4 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een beitel om beenderen te manipuleren.

Bibliografie:

E. Künzl 1986b: 494, fig. 3, nr. 4.

E. Künzl 1996: 2606-2607.

Fig. 89 (E. Künzl 1986b: 494, fig. 3, nr. 4.)

101. Beitel

Inv. nr.: C 3718, CVT 1963

Datering: eerste helft derde eeuw na Chr.

Herkomst: Xanten, Duitsland

Site Thermen. Depot met twee scalpelheften, een brandijzerheft en twee beitels.

Materiaal: ijzeren beitel, heft in koperlegering

Afmetingen: lengte 13,4 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een beitel om beenderen te manipuleren.

Bibliografie:

E. Künzl 1986b: 494, fig. 3, nr. 5.

E. Künzl 1996: 2606-2607.

Fig. 90 (E. Künzl 1986b: 494, fig. 3, nr. 5.)

102. Blaassteenhaak (Uncus)

Inv. nr.: 170

Datering: eerste eeuw-derde eeuw na Chr.

Herkomst: Rome of omgeving, Italië

Site graf.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 17,4 cm

Collectie: Museum of Classical Archaeology, Cambridge

Beschrijving: een blaassteenhaak waarvan het ijzeren mes afgebroken is.

Bibliografie:

E. Künzl 1983b: 490.

E. Künzl 1996: 2602-2603.

Fig. 91 (E. Künzl 1983b: 490, tafel 64, fig. 1.)

103. Blaassteenhaak (Uncus)

Inv. nr.: 171

Datering: eerste eeuw-derde eeuw na Chr.

Herkomst: Rome of omgeving, Italië

Site graf.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 17,1 cm

Collectie: Museum of Classical Archaeology, Cambridge

Beschrijving: een blaassteenhaak waarvan het ijzeren mes afgebroken is.

Bibliografie:

E. Künzl 1983b: 490.

E. Künzl 1996: 2602-2603.

Fig. 92 (E. Künzl 1983b: 490, tafel 64, fig. 2.)

104. Blaassteenhaak (Uncus)

Inv. nr.: 168

Datering: eerste eeuw-derde eeuw na Chr.

Herkomst: Rome of omgeving, Italië

Site graf.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 15,3 cm

Collectie: Museum of Classical Archaeology, Cambridge

Beschrijving: een blaassteenhaak, gecombineerd met een lepeltje aan het andere uiteinde.

Bibliografie:

E. Künzl 1983b: 490.

E. Künzl 1996: 2602-2603.

Fig. 93 (E. Künzl 1983b: 490, tafel 63, fig. 2.)

105. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.:

Datering: late eerste- eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 9,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een brandijzer met een blad in de vorm van een halve maan.

Dit is een uniek stuk en het heeft dan ook geduurd tot het onderzoek van L. Bliquez eer men tot een juiste interpretatie van de functie kon komen.

Bibliografie:

L. Bliquez 1981b: 219-220.

L. Bliquez 1984: 68-69.

J. Como 1925: 161.

G. Döderlein 1977: 30-31.

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 4.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 94b (E. Künzl 1982a: 84, fig. 58, nr.14.)

Fig. 94a (L. Bliquez 1981: 220, fig. 1.)

106. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: FT 77

Datering: tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Cramond, Schotland, Groot-Brittannië

Site Romeins fort en burgerlijke nederzetting.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 13,2 cm

Collectie: National Museum of Antiquities of Scotland, Edinburgh

Beschrijving: een spatelvormig brandijzer met een olijfvormige sonde aan het andere uiteinde.

Bibliografie:

A.G. Gilson 1983: 384-393.

Fig. 95 (A.G. Gilson 1983: 387.)

107. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: FT 78

Datering: tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Cramond, Schotland, Groot-Brittannië

Site Romeins fort en burgerlijke nederzetting.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 11,2 cm

Collectie: National Museum of Antiquities of Scotland, Edinburgh

Beschrijving: een spatelvormig brandijzer met een recht afgekapte en gepolijste rand.

Bibliografie:

A.G. Gilson 1983: 384-393.

Fig. 96 (A.G. Gilson 1983: 387.)

108. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: FT 79

Datering: tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Cramond, Schotland, Groot-Brittannië

Site Romeins fort en burgerlijke nederzetting.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 15,1 cm

Collectie: National Museum of Antiquities of Scotland, Edinburgh

Beschrijving: een smal, spatelvormig brandijzer met een olijfvormige sonde aan het andere uiteinde.

Bibliografie:

A.G. Gilson 1983: 384-393.

Fig. 97 (A.G. Gilson 1983: 387.)

109. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: FT 80

Datering: tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Cramond, Schotland, Groot-Brittannië

Site Romeins fort en burgerlijke nederzetting.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 13,2 cm

Collectie: National Museum of Antiquities of Scotland, Edinburgh

Beschrijving: een spits, spatelvormig brandijzer.

Bibliografie:

A.G. Gilson 1983: 384-393.

Fig. 98 (A.G. Gilson 1983: 387.)

110. Brandijzer (Ferrum caudens) (?)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 34

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 7 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een brandijzer met spitse punt, versierd met enige geprofileerde ringetjes. Gebroken.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 128.

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 5.

Fig. 99 (R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 5.)

111. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Luzzi, Italië

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 17 met als bijgaven instrumentjes, glaswerk en munten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 14 cm

Collectie:

Beschrijving: een brandijzer (?).

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 107.

Fig. 100 (E. Künzl 1982a: 106, fig. 85, nr. 13.)

112. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Luzzi, Italië

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 17 met als bijgaven instrumentjes, glaswerk en munten.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 14,2 cm

Collectie:

Beschrijving: een brandijzer (?).

Bibliografie:

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 3.

E. Künzl 1982a: 107.

Fig. 101 (E. Künzl 1982a: 106, fig. 85, nr. 14.)

113. Brandijzer (Ferrum caudens) (?)

Inv. nr.:

Datering: tweede helft eerste eeuw na Chr. (typologie van het glaswerk)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, vier ronde buisjes met medicijnen, glaswerk en enkele munten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een brandijzer (?).

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 101.

114. Brandijzer (Ferrum caudens) (?)

Inv. nr.: 546A

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal:

Afmetingen: lengte 12,6 cm

Collectie: Antiquario, Pompeii

Beschrijving: een brandijzer met een breed blad.

Bibliografie:

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 2.

Fig. 102 (R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 2.)

115. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: 78034

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 24 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een brandijzer met een gebogen steel en een breed blad.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 134, fig. 57.

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 1.

Fig. 103 (R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 1.)

116. Brandijzer (Ferrum caudens)

Inv. nr.: 78035

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 8 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een brandijzer met een gebogen steel en een breed blad.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 134.

Fig. 104 (L.J. Bliquez 1994: 134, fig. 58.)

117. Brandijzer (Ferrum caudens) (?)

Inv. nr.: C 3718, CVT 1963

Datering: eerste helft derde eeuw na Chr.

Herkomst: Xanten, Duitsland

Site Thermen. Depot met twee scalpelheften, een brandijzerheft en twee beitels.

Materiaal: ijzer

Afmetingen: lengte 9,8 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een heft van een brandijzer, met drie banden in goudblad, met een licht verbogen spatelvormig uiteinde.

Bibliografie:

E. Künzl 1986b: 493, fig. 2, nr. 3.

E. Künzl 1996: 2606-2607.

Fig. 105 (E. Künzl 1996: 2606, fig. 16, nr. 3.)

118. Deksel/Spiegel

Inv. nr.: A 547

Datering:

Herkomst: Xanten, Duitlsand

Materiaal: lood en glas

Afmetingen: lengte 3,7 cm, breedte 3,5 cm

Beschrijving: een deksel van een geneesmiddelenbuisje dat tegelijk ook een spiegel is. De rand is versierd met schuine strepen en langs de rand van de ronde spiegel staat een opschrift in Griekse hoofdletters (KUAIKTOUTEINOSANAREAATWPOEI), te vertalen als “Dit buisje verlicht een lastige ziekte”.

Bibliografie:

E. Künzl 1986b: 506.

 Fig. 106 (E. Künzl 1986b: 506, fig. 14.)

119. Embryohaak (Uncus)

Inv. nr.:

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: ijzeren haak, koperlegering

Afmetingen: lengte 17 cm

Collectie:

Beschrijving: een haak om een embryo uit de baarmoeder te trekken. Het heft is versierd met enkele geprofileerde ringetjes en eindigt in een knop.

Bibliografie:

R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 9.

 Fig. 107 (R. Jackson 1990: 20, fig. 7, nr. 9.)

120. Embryohaak (Uncus)

Inv. nr.: 78010

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio VIII, 3, 10-12.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 7,7 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een heft van een embryohaak met geprofileerde ringen en een knop aan het ene uiteinde.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 129.

Fig. 108 (L.J. Bliquez 1994: 129, fig. 43.)

121. Embryohaak (Uncus)

Inv. nr.: 78011

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio VIII, 3, 10-12.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 4 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een heft van een embryohaak met geprofileerde ringen.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 129-130.

Fig. 109 (L.J. Bliquez 1994: 129, fig. 44.)

122. Embryohaak (Uncus)

Inv. nr.: 77693

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio VIII, 3, 10-12.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 6,1 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een heft van een embryohaak, versierd met het zgn. knotty limb patroon[1] dat geassocieerd wordt met de knots van Hercules.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1992: 46.

L.J. Bliquez 1994: 130, fig. 45.

 Fig. 110 (L.J. Bliquez 1992: 47, fig. 14.)

123. Embryohaak (Uncus)

Inv. nr.: 116452

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio IX, 9, 3-5.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 9 cm

Collectie: Museo Archelogico Nazionale, Napels

Beschrijving: een heft van een embryohaak met geprofileerde ringen aan beide uiteinden.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 129.

 Fig. 111 (L.J. Bliquez 1994: 129, fig. 42.)

124. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 4786

Datering:

Herkomst: Bonn, Duitsland

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 13,9 cm, breedte 7,8 cm, hoogte 2,2 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vijf vakjes. Het deksel wordt gesloten via een draaiknop.

Bibliografie:

E. Künzl 1986b: 506.

125. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 55076

Datering: Augusteïsche periode

Herkomst: Comacchio, Italië

Materiaal: eikenhout

Afmetingen: lengte 13,3 cm, breedte 9 cm, hoogte 7,3 cm

Collectie: Museo Archeologico di Ferrara, Ferrara

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje in hout met een schuifdeksel dat beslagen is met dun bronsblik in een geometrisch motief.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 140.

Fig. 112 (H. Sobel 1991: 140, fig. 23a.)

126. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 55075

Datering: Augusteïsche periode

Herkomst: Comacchio, Italië

Materiaal: hout

Afmetingen: lengte 10,4 cm, breedte 6 cm, hoogte 4,5 cm

Collectie: Museo Archeologico di Ferrara, Ferrara

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje in hout met een schuifdeksel.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 140.

Fig. 113 (H. Sobel 1991: 140, fig. 23b.)

127. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: a 4799

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Frankfurt, Duitsland

Site Frankfurt-Praunheim. Inhumatiegraf van een man.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 10,5 cm, breedte 6,2 cm, hoogte 2,7 cm

Collectie: Museum für Vor- und Frühgeschichte, Frankfurt

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vijf vakjes met afzonderlijke deksels met handvatten en versierd met ingegraveerde lijnen.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 126.

Fig. 114 (H. Sobel 1991: 127, fig. 5.)

128. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: a 9677

Datering: laatste kwart tweede eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Frankfurt, Duitsland

Site Frankfurt-Nida. Gevonden in 1938, samen met een spatelsonde.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 10,5 cm, breedte 6,3 cm, hoogte 2,2 cm

Collectie: Museum für Vor- und Frühgeschichte, Frankfurt

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vijf vakjes met afzonderlijke deksels met handvatten en versierd met ingegraveerde lijnen.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 127.

Fig. 115 (H. Sobel 1991: 127, fig. 6.)

129. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering: midden-Keizertijd

Herkomst: Günzburg, Duitsland

Site Ulmer Strabe. Brandgraf nr. 496 met een urne, instrumentjes, twee ringen en een geneesmiddelenkistje.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 7,2 cm, breedte 5,4 cm, hoogte 1,8 cm

Collectie: Museum, Günzburg

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin twee lange vakken en met een schuifdeksel.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 121.

H. Sobel 1991: 128.

130. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 58.527

Datering:

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site Aachenerstrabe. Gevonden in 1958.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 12,5 cm, breedte 6 cm, hoogte 3 cm

Collectie: Römisch-Germanisches Museum, Keulen

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vier vakjes met dekseltjes met handvatten en een schuifdeksel, versierd met ingegraveerde lijnen.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 128, 129.

Fig. 116a (R. Jackson 1988: 75, fig. 18.)

Fig. 116b (H. Sobel 1991: 128, fig. 9.)

131. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 1085

Datering:

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site Fallerstrabe.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 14 cm, breedte 7 cm, hoogte 2 cm

Collectie: Römisch-Germanisches Museum, Keulen

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vijf vakjes met dekseltjes met handvatten en versierd met gegraveerde lijnen.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 128.

Fig. 117 (H. Sobel 1991: 128, fig. 8.)

132. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 3620

Datering:

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site Luxemburgerstrabe. Gevonden in de negentiende eeuw.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 9,4 cm, breedte 5,4 cm, hoogte 2 cm

Collectie: Römisch-Germanisches Museum, Keulen

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met een met gegraveerde lijnen versierd schuifdeksel dat echter vast zit, waardoor het binnenwerk niet kan vastgesteld worden.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 128.

Fig. 118 (H. Sobel 1991: 128, fig. 7.)

133. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 91, 162.2

Datering: 225 na Chr. (munten)

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site Richard-Wagnerstrabe 47. Graf nr. 100/101.

Materiaal: been

Afmetingen:

Collectie: Römisch-Germanisches Museum, Keulen

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met een schuifdeksel.

Bibliografie:

L. Wamser 2000: 362.

Fig. 119 (L. Wamser 2000: 362, fig. Kat. 100.)

134. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Ladispoli, Italië

Site scheepswrak.

Materiaal: hout

Afmetingen:

Collectie:

Beschrijving: een geneesmiddelenkistje met twee zakjes, één met koriander en één met komijn.

Bibliografie:

E. Künzl 2002: 47.

135. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering: late tweede eeuw-eerste helft derde eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, een rond buisje voor twee pincetten, een geneesmiddelenkistje, een wrijfplaatje, glaswerk en enkele munten.

Materiaal: hout

Afmetingen: lengte 10,6 cm

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een fragmentarisch bewaard rechthoekig geneesmiddelenkistje.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 102.

136. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Nijmegen, Nederland

Site sarcofaaggraf met glaswerk, instrumentjes, een geneesmiddelenkistje, enkele ringen, een schaar en een doosje.

Materiaal: hout

Afmetingen:

Collectie: Rijksmuseum van Oudheden, Leiden

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vier vakjes.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 93-96.

H. Sobel 1991: 138-139, fig. 22.

Fig. 120 (E. Künzl 1982a: 95, fig. 76.)

137. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 5396

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 10 cm, breedte 4 cm, hoogte 3,1 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin twee vakjes met scharnierende deksels. Het geheel wordt afgesloten door een schuifdeksel.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 134.

Fig. 121 (H. Sobel 1991: 135, fig. 18.)

138. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 119883

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio V, 5, 1.2.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 11 cm, breedte 6,4 cm, hoogte 2,1 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met een schuifdeksel, met binnenin vier vakjes met elk een eigen dekseltje met handvat waarin nog (fragmenten van) pillen werden gevonden. Het geheel is versierd met gegraveerde lijnen.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 191.

Fig. 122 (L.J. Bliquez 1994: 192, fig. 189-190.)

139. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 119740

Datering: kort voor 79 na Chr.

Herkomst: Pompeii, Italië

Site Regio VI, 14, 27.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 7,7 cm, breedte 5,5 cm

Collectie: Museo Archeologico Nazionale, Napels

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met een schuifdeksel.

Bibliografie:

L.J. Bliquez 1994: 191.

Fig. 123 (L.J. Bliquez 1994: 192, fig. 191-192.)

140. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Saalburg, Duitsland

Site castellum Zugmantel.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 14,5 cm, breedte 8 cm, hoogte 2,7 cm

Collectie: Saalburgmuseum, Saalburg

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin zes vakjes met scharnierende deksels. Het geheel wordt afgesloten door een schuifdeksel.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 130.

Fig. 124 (H. Sobel 1991: 132, fig. 15.)

141. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Trier, Duitsland

Site Moezeloever. Gevonden in 1976.

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 13 cm, breedte 7,8 cm, hoogte 2,8 cm

Collectie: privé-collectie

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vijf vakjes met elk een eigen dekseltje, versierd met gegraveerde lijnen en met een klein handvat. Een gegraveerd schuifdeksel, met een sluitmechanisme in de vorm van een knop aan de zijkant, sluit het geheel af.

Bibliografie:

E. Künzl 1984b: 167, 216, fig. 12, nr. G1, 217, fig. 13, nr. G1.

H. Sobel 1991: 128.

Fig. 125 (H. Sobel 1991: 130, fig. 11.)

142. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.:

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Vermand, Frankrijk

Site graf met als bijgaven een wrijfplaatje, een geneesmiddelenkistje, een hulsje en instrumentjes.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 12,5 cm, breedte 7 cm, hoogte 3 cm

Collectie: Museum van Saint-Quentin, tijdens de Tweede Wereldoorlog verdwenen

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje, met binnenin zes vakjes, waarin zich nog resten van medicijnen bevonden.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 68.

H. Sobel 1991: 133, 134, fig. 17.

Fig. 126 (E. Künzl 1982a: 69, fig. 43, nr. 3 en 4.)

143. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: 1970, 539.541

Datering: 238/239 na Chr. (munten)

Herkomst: Wehringen, Duitsland

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 7 met als bijgaven glaswerk en vaatwerk, een geneesmiddelenkistje met in de twee zijvakjes kruiden en in het middelste vak drie zilveren munten, een lederen etui met instrumenten, een wrijfplaatje en een spatelsonde.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 13,4 cm, breedte 8,2 cm, hoogte 4,6 cm

Collectie: Prähistorische Staatssammlung, München

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met in de twee zijvakjes kruiden en in het middenvakje drie zilveren munten waarvan de jongste een antoninianus van Gordianus III van 238/239 na Chr. is. Het geheel wordt afgesloten door een schuifdeksel.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 121.

H. Sobel 1991: 128, 130.

L. Wamser 2000: 168-170, 362-363.

Fig. 127 (H. Sobel 1991: 131, fig. 13.)

144. Geneesmiddelenkistje

Inv. nr.: R 4676

Datering:

Herkomst: Worms, Duitsland

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 14 cm, breedte 8,4 cm, hoogte 3,5 cm

Collectie: Städtisches Museum, Worms

Beschrijving: een rechthoekig geneesmiddelenkistje met binnenin vier vakjes met scharnierende deksels. Het geheel wordt afgesloten door een schuifdeksel dat verplaatst wordt via een draaiknop.

Bibliografie:

H. Sobel 1991: 130.

Fig. 128 (H. Sobel 1991: 132, fig. 14.)

145. Haak (Hamus)

Inv. nr.: 778

Datering: derde eeuw na Chr.

Herkomst: Ascherleben, Duitsland

Site Chaussee Ascherleben-Wilsleben. Urnengraf.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 17,4 cm

Collectie: Kreismuseum, Ascherleben

Beschrijving: een haak met een steel, versierd met palmetten en geprofileerde ringen en met een slangenkop aan het andere uiteinde.

Bibliografie:

S. Grimm-Halle 1965: 104-109.

E. Künzl 1982a: 100.

Fig. 129 (E. Künzl 1982a: 101, fig. 80, nr. 1.)

146. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 21 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een in het midden gefacetteerd instrument met aan het ene uiteinde een sterk gebogen haak en aan het andere uiteinde een minder sterk gebogen, hoekige haak. Beide zijn doorboord, mogelijk om een draad tussen te spannen. Sudhoff meent dat dit instrument gebruikt werd om bloedvaten die tijdens de operatie blootgelegd waren, terug te leggen.

Bibliografie:

J. Como 1925: 157.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2589, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 130 (E. Künzl 1982a: 82, fig. 56, nr. 17.)

147. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 17,2 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een gefacetteerd heft en met een grote kop.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2589, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 131 (E. Künzl 1982a: 83, fig. 57, nr.15.)

148. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 16,8 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een gefacetteerd heft en met een grote kop.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

149. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 16,8 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een gefacetteerd heft en met een grote kop.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

150. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 14,4 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een gefacetteerde heft en met een grote kop.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2589, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 132 (E. Künzl 1982a: 83, fig. 57, nr. 16.)

151. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 12,2 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een gefacetteerd heft en met een grote kop. De haak zelf is afgebroken.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 2002: 36-38.

 Fig. 133 (E. Künzl 1982a: 83, fig. 57, nr. 17.)

152. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw-eerste helft tweede eeuw na Chr. (typologie van het bronzen bekken)

Herkomst: Bingen, Duitsland

Site Cronstrabe. Grafveld. Graf met als bijgaven een bronzen bekken, een zalf- of parfumpotje in de vorm van een nijlpaard en een zestigtal instrumenten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 16,5 cm

Collectie: Heimatmuseum, Bingen

Beschrijving: een haak met een eenvoudig versierd heft en met een kleine kop.

Bibliografie:

J. Como 1925: 159.

G. Döderlein 1977: 30-31.

E. Künzl 1982a: 80.

E. Künzl 1996: 2589, 2591.

E. Künzl 2002: 36-38.

Fig. 134 (E. Künzl 1982a: 83, fig. 57, nr. 18.)

153. Haak (Hamus)

Inv. nr.: FT 1452

Datering:

Herkomst: Italië

Materiaal:

Afmetingen: lengte 20,4 cm

Collectie: City Museum and Art Gallery, Bristol

Beschrijving: een scherpe haak met twee tanden en met een versierd middelste en bovenste deel.

Bibliografie:

R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 4.

Fig. 135 (R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 4.)

154. Haak (Hamus)

Inv. nr.: FT 1450

Datering:

Herkomst: Italië

Materiaal:

Afmetingen: lengte 15,6 cm

Collectie: City Museum and Art Gallery, Bristol

Beschrijving: een haak met een scherp en een stomp uiteinde en met een geprofileerde bladversiering in het midden van de steel.

Bibliografie:

R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 6.

Fig. 136 (R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 6.)

155. Haak (Hamus)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 21

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 14,1 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een haak met een grote kop en met gefacetteerde versiering over bijna heel de steel. Deze laatste heeft onderaan een achthoekige doorsnede.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 123-124.

Fig. 137 (R. Jackson 1986: 125, fig. 2, nr. 13.)

156. Haak (Hamus)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 22

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 12,4 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een haak met een langwerpige kop en met gefacetteerde versiering. De steel heeft onderaan een achthoekige doorsnede.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124.

Fig. 138 (R. Jackson 1986: 125, fig. 2, nr. 14.)

157. Haak (Hamus)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 23

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 11,8 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een haak met een achthoekige doorsnede. Het bovenste deel met de kop is afgebroken.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124.

Fig. 139 (R. Jackson 1986: 125, fig. 2, nr. 15.)

158. Haak (Hamus)

Inv. nr.: GR 1968, 6-26, 13

Datering: eerste eeuw-vroege tweede eeuw na Chr.

Herkomst: Italië

Materiaal: koperlegering

Afmetingen: lengte 15,9 cm

Collectie: British Museum, Londen

Beschrijving: een dubbele haak met aan het ene uiteinde een bladvormige en aan het andere uiteinde een meer hoekige haak. De steel is over de hele lengte versierd met gegraveerde motieven en lijnen.

Bibliografie:

R. Jackson 1986: 124.

R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 7.

Fig. 140 (R. Jackson 1990: 15, fig. 2, nr. 7.)

159. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: vroege Keizertijd

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site Luxemburgstrabe (b). Graf.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 10,5 cm

Collectie: Römisch-Germanisches Museum, Keulen

Beschrijving: een haak met zilverinlegwerk en met een fijn uitgewerkt kopje.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 89-90.

Fig. 141 (E. Künzl 1982a: 90, fig. 68, nr. 5.)

160. Haak, gecombineerd met oorlepeltje (Hamus/oricularium specillum)

Inv. nr.: 1070b

Datering: tweede helft eerste eeuw na Chr.

Herkomst: Keulen, Duitsland

Site urnengraf met instrumenten en opvallend veel benen haarspelden.

Materiaal:

Afmetingen: lengte 8,4 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een onversierde, sterk gebogen haak met aan het andere uiteinde een oorlepeltje.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 98-99.

 Fig. 142 (E. Künzl 1982a: 98, fig. 78, nr. 4.)

161. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: einde tweede eeuw-begin derde eeuw na Chr. (typologie van fibulae en keramiek)

Herkomst: Ladenburg, Duitsland

Site brandgraf met enige instrumenten, tweeëntwintig stuks vaatwerk met onder andere lokaal vervaardigde terra sigillata, twee bronzen vazen, een ronde schijffibula met emailversiering en verschillende ijzeren en bronzen fragmenten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Lobdengau-Museum, Ladenburg

Beschrijving: een haak, ingelegd met zilverdraad.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 79.

162. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: einde tweede eeuw-begin derde eeuw na Chr. (typologie van fibulae en keramiek)

Herkomst: Ladenburg, Duitsland

Site brandgraf met enige instrumenten, tweeëntwintig stuks vaatwerk met onder andere lokaal vervaardigde terra sigillata, twee bronzen vazen, een ronde schijffibula met emailversiering en verschillende ijzeren en bronzen fragmenten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Lobdengau-Museum, Ladenburg

Beschrijving: een haak.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 79.

163. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: late eerste eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Luzzi, Italië

Site necropool. Inhumatiegraf nr. 17 met als bijgaven instrumentjes, glaswerk en munten.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 10,2 cm

Collectie:

Beschrijving: een haak met zilverdraadinlegwerk en met een sferisch knopje.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 107.

Fig. 143 (E. Künzl 1982a: 106, fig. 85, nr. 6.)

164. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering: tweede helft eerste eeuw na Chr. (typologie van het glaswerk)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, vier ronde buisjes met medicijnen, glaswerk en enkele munten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een haak.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 101.

165. Haak, gecombineerd met sonde (Hamus/specillum)

Inv. nr.:

Datering: late tweede eeuw-eerste helft derde eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, een rond buisje voor twee pincetten, een geneesmiddelenkistje, een wrijfplaatje, glaswerk en enkele munten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een haak met aan het andere uiteinde een sonde.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 102.

166. Haak, gecombineerd met sonde (Hamus/specillum)

Inv. nr.:

Datering: late tweede eeuw-eerste helft derde eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, een rond buisje voor twee pincetten, een geneesmiddelenkistje, een wrijfplaatje, glaswerk en enkele munten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een haak met aan het andere uiteinde een sonde.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 102.

167. Haak, gecombineerd met sonde (Hamus/specillum)

Inv. nr.:

Datering: late tweede eeuw-eerste helft derde eeuw na Chr. (munten)

Herkomst: Mérida, Spanje

Site oostelijke necropool. Brandgraf, afgezet met bakstenen, met als bijgaven instrumenten, een rond buisje voor twee pincetten, een geneesmiddelenkistje, een wrijfplaatje, glaswerk en enkele munten.

Materiaal:

Afmetingen:

Collectie: Museo Arqueológico, Mérida

Beschrijving: een haak met aan het andere uiteinde een sonde.

Bibliografie:

E. Künzl 1982a: 102.

168. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Neuss, Duitsland

Site legioenkamp. Valetudinarium. Kamer 50. Gevonden in 1897, samen met keramiek, glas en dierenbeenderen.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 11,5 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een haak met een versierd handvat en een haak in een hoek van 90°.

Bibliografie:

R. Watermann 1970: 13.

 Fig. 144 (R. Watermann 1970: 12, fig. 4, nr. 21.)

169. Haak (Hamus)

Inv. nr.:

Datering:

Herkomst: Neuss, Duitsland

Site legioenkamp. Valetudinarium. Kamer 50. Gevonden in 1897, samen met keramiek, glas en dierenbeenderen.

Materiaal: brons

Afmetingen: lengte 14 cm

Collectie: Rheinisches Landesmuseum, Bonn

Beschrijving: een haak met een versierd handvat en een haak in een hoek van 90°, licht verbogen.

Bibliografie:

R. Watermann 1970: 13.

Fig. 145 (R. Watermann 1970: 12, fig. 4, nr. 29.)

[1] L.J. Bliquez 1992: 35-49.