Bibliografie

I. Bronnen

A. Bronnen in handschrift

Stadsarchief Antwerpen

    Politiearchief,  nr. 450/81        Ontuchthuizen wijk 2

                          nr. 463/2           Ontucht

                          nr. 527/12-13    Verdachte herbergen wijk 2

                          nr. 3.022           zedendienst van groter Antwerpen

                          nr. 3.449           Dienstboeken wijk 2 1911-1938

                          nr. 3.451 (1-2)  Bijzondere dagorders wijk 2 1909-1920

                          nr. 27.319         Geneesheren, zedelijke assistenten, briefwisseling

                          nr. 41.793         Parken en plantsoenen

Rijksarchief Beveren-Waas

    Rechtbank van eerste aanleg Antwerpen, correctionele griffie, strafdossiers

        1890-1895

        1909-1915

    Rechtbank van eerste aanleg Turnhout, correctionele griffie, strafdossiers

        1891-1915

        1920-1927

    Rechtbank van eerste aanleg Gent, correctionele griffie, strafdossiers

        1897-1900

        1928-1936

B. Gedrukte Bronnen

Pasicrisie : werd reeds door Peter Colle nagekeken op rechtspraak in verband met homoseksualiteit[31].  Zijn lijst werd gebruikt en wordt hier weergegeven : 1880 (I, p. 75), 1881 (II, p. 75), 1895 (I, p. 101), 1895 (II, p. 166), 1899 (II, p. 239), 1909 (I, p. 242), 1909 (II, p. 182), 1919 (I, p. 142), 1970 (I, p. 555), 1973 (I, p. 455), 1973 (II, p. 120), 1974 (I, p. 46 en p. 823).

La Belgique Judiciaire : zie ook Peter Colle, aangevuld na persoonlijk verder nazicht :

1859 (p. 870), 1863 (p. 928), 1864 (p. 1401), 1869 (p. 96), 1872 (p. 1505), 1880 (p. 1039), 1881 (p. 960, 1119), 1885 (p. 185), 1887 (p. 1055), 1890 (p. 1087), 1896 (p. 363), 1895 (p. 379), 1897 (p. 1136), 1898 (p. 719), 1902 (p. 334), 1911 (p. 1015 en 1016), 1921 (p. 852).

C. Periodieken

Het Volk, 1895 en1900

Journal de Bruxelles, 1895 en 1900

Journal des Tribunaux, 1900

La Flandre libérale, 1895 en 1900

La Réforme, 1895 en 1900

Le Peuple, 1895 en 1900

Le Vingtième Siècle, 1900

L'Indépendance belge, 1895 en 1900

Rechtskundig weekblad, 1969-1982

Revue de droit pénal et de criminologie, zie ook hiervoor de verhandeling van P. Colle.  Zijn lijst werd gebruikt en wordt hier overgenomen.

1908 (p. 529), 1909 (p. 1080), 1921 (p. 852), 1922 (p. 705), 1925 (p.1032), 1926 (p. 411), 1929 (p. 215/435/939), 1931 (p.1075), 1937 (p. 989), 1938 (p. 952), 1947 (p.214), 1948 ( p. 636/785), 1949 (p. 108/886/988), 1951 (p. 61/411), 1953 (p. 54/504/824), 1955 (p. 538), 1955-1956 (p. 323), 1957 (p. 241/597), 1958-1959 (p. 451), 1962 (p. 232), 1963 (p. 668), 1964 (p. 186/503), 1965 (p. 562/807), 1967 (p. 93/304/627), 1970 (p. 254), 1971 (p. 882/1110), 1978 (p. 89/347), 1979 (p. 83), 1982 (p. 654/808), 1983 (p. 317/320), 1985-1986 (p. 281)

Vooruit, 1895 en 1900

II. Literatuurlijst

        Als algemene bibliografieën werden Francis en Historical Abstracts op CD-Rom geraadpleegd en tevens twee geäutomatiseerde bibliografieën uit Frankrijk. 

        Als gespecialiseerde bibliografie voor dit onderwerp, heb ik het werk van Karel Velle gebruikt, Recht en gerecht, bibliografische inleiding tot het institutioneel onderzoek van de rechterlijke macht (1796-1994), Brussel, Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de provinciën, 1994, 2 dln, 764 p.

        Er zijn wel bibliografieën over homoseksualiteit, maar de meeste zijn verouderd.  Heel veel werken zijn pas recent verschenen en werden er dus niet meer in ondergebracht.  Vandaar ook dat geïnformatiseerde bibliografieën die voortdurend worden aangevuld, hier een betere oplossing zijn.  Maar de meeste informatie werd uit de bibliografieën achteraan in de voornaamste werken en tijdschriften gehaald.

ARIES (Philippe) en BEJIN (André), Westerse seksualiteit, een bijdrage tot de geschiedenis en sociologie van de seksualiteit, Kampen, Kok Agora, 1986, 308 p.

ARON (J.P.), KEMPF (R.), La bourgeoisie, le sexe et l'honneur, Bruxelles, Editions                                                                                                                                                                            Complexe, 1984, 306 p.

ARON (J.P.) et KEMPF (R.), Le pénis et la démoralisation de l'Occident, Paris, Grasset, 1978, 309 p.

BANENS (Maks), De homo-aversie, een analyse van de maatschappelijke onderdrukking van homoseksualiteit, Groningen, Historische Uitgeverij, 1981, 176 p.

BERGHMANS (Albert), "Moet het homoseksueel delict (art. 372bis) uit het strafwetboek verdwijnen ?", Rechtskundig Weekblad, 1969-1970, pp. 1077-1084.

CHARLES (Raymond), "Propos sur l'article 372bis du Code Pénal", Revue du droit pénal et de criminologie, 1982, november, pp. 808-835.

CHARLOT (Moninca) et MARX (Roland), Londres, 1851-1901. L'ère victorienne ou la triomphe des inégalités, Paris, Editions Autrement, 1990, 237 p.

COLLE (Peter), Historisch-sociologische analyse van homoseksualiteit als wettelijk strafbare ontucht, Gent, RUG (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1988. (sem. Criminologie)

COPLEY, (A.), Sexual Moralities in France, 1780-1980.  New ideas on the family, Divorce and Homosexuality, London, s.n., 1992, 357 p.

DE PAEPE (Jean-Luc), La Réforme, organe de la démocratie libérale (1884-1907), Leuven-Parijs, Ed. Nauwelaerts, 1972, 178 p.  (ICHG Bijdragen nr. 64)

DE SMEDT (M.), "Publications obscènes et liberté de presse", Revue de droit pénal et de criminologie, 1958/1959, pp. 451-493.

DETEMMERMAN (Jacques), "Le proces d'Escal Vigor", Revue de l'université de Bruxelles, 1984, 4-5, pp. 141-166.

GAY (Peter), The bourgeois experience Victoria to Freud vol II : Education of the senses, New-York-Oxford, The Oxford University Press, 1984, 534 p.

GODDEFROY (E.), "La prostitution masculine à Berlin", Revue du droit pénal et de criminologie, 1922, pp. 705-710.

GREENBERG (David F.) and BYSTRYN (Marcia H.), "Demoralisation in Modern society : symptoms and dynamics", Contemporary Crises (Amsterdam), 1984, nr. 8, pp. 33-56.

HEKMA (Gert), Homoseksualiteit, een medische reputatie.  De uitdoktering van de homoseksueel in negentiende-eeuws Nederland, Amsterdam, SUA, 1987, 288 p.

HEKMA (Gert), KRAAKMAN (Dorelies) en MELCHING (Willem), Grensgeschillen in de seks, Amsterdam-Atlanta, Editions Rodopi B.V., 1990, 169 p.

HEKMA (Gert), "Profeten op papier, pioniers op pad", Spiegel Historiael, 1982, november, pp. 566-571.

HYDE (Montgomery), Les proces d'Oscar Wilde, Mayenne, Mercure de France, 1966, 303p.

KOENDERS (Pieter), Tussen christelijk réveil en seksuele revolutie.  Bestrijding van zedeloosheid, met de nadruk op repressie van homoseksualiteit, Amsterdam, Stichting beheer IISG, 1996, 941 p.

LAIPSON (Peter), "From Boudoir to Bookstore : Writing the History of Sexuality. A Review Article", Comparative studies in Society and History (Cambridge), XXXIV, 1992, 4, pp. 636-644.

LEMMENS (P.), "Homoseksualiteit en het recht op eerbiediging van het privé-leven", Rechtskundig Weekblad, 1981-1982,  pp. 1579-1581.

LEY (A.) et MARCHAL (A.), "L'homosexualité, étude médico-juridique",  Revue du droit pénal et de criminologie, 1955-1956, pp. 323-341.

MASSION-VERNIORY (L.) et CHARLES (R.), "Les aspects médico-psychologiques, sociaux et juridiques de l'homophilie", Revue de droit pénal et de criminologie, 1957-1958, pp. 241-327.

MERLE (Robert), "Le portrait de Dorian Gray", Prétexte, 1952, november nr. 2, pp. 63-89.

MERLE (Robert), "Le procès d'Oscar Wilde", Les temps modernes, 1951, januari, pp. 1206-1224.

MEYERS (A.), "Quelques aspects de la lutte contre l'immoralité",  Revue de droit pénal et de criminologie, 1926, pp. 411-425.

MOSSE  (George L.), Nationalism and Sexuality, Respectability and Abnormal Sexuality in Modern Europe,  New-York, Howard Fertig Inc., 1985, 232 p.

POUPART (J.M.), "Les problèmes de la délinquance sexuelle sous leurs aspects médico-psychologiques et juridiques", Revue de droit pénal et de criminologie, 1964-1965, pp. 807-836.

ROCK (Robert), Het Volk, 1891-1951, Gent, Het Volk N.V., 1951, 235 p.

SALDEN (M.J.M), "Van doodstraf tot straffeloosheid", Spiegel Historiael, 1982, november, pp. 559-565.

TIELMAN (Rob), "Homogeschiedschijving, een analytisch overzicht", Homojaarboek 2, Amsterdam, Van  Gennep, 1983, pp. 31-46.

VAN DER MEER (Theo), Sodoms zaad in Nederland.  Het ontstaan van homoseksualiteit in de vroegmoderne tijd, Amsterdam, SUN, 1995, 468 p.

VANDERPLAS (A.), "Naar homoseksuele vrijheid ?", Revue de droit pénal et de criminologie, 1985-1986, p. 281.

VAN OST (F.) et VAN DE KERCKHOVE, Bonnes moeurs, discours pénal et rationalité juridique.  Essai d'analyse critique, Brussel, FUSL, 1981, 159 p.

VELLE (Karel), Recht en gerecht, bibliografische inleiding tot het institutioneel onderzoek van de rechterlijke macht (1796-1994), Brussel, Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de provinciën, 1994, 2 dln, 764 p.

VINCINEAU (Michel), La débauche en droit et le droit à la débauche, Brussel, Editions de l'Université de Bruxelles, 1985, 406 p.

VINCINEAU (Michel), "Les homosexuels devant la commission européenne des droits de l'homme", Revue de droit pénal et de criminologie, 1976, pp. 83-106.

WEEKS (Jeffrey), Coming out, homosexual Politics in Britain, from the Nineteenth Century to the Present, London, Quartet Books, 1977, 278 p.

WEEKS (Jeffrey), Sex, politics and society : the regulation of sexuality since 1800, London, Longman, 1981, 306 p.

WITTE (Els), CRAEYBECKX (Jan) en MEYNEN (Paul), Politieke geschiedenis van België van 1830 tot heden, Antwerpen, Standaard Uitgeverij N.V., 1990, 416 p.

Naslagwerken :

Nationaal Biografisch Woordenboek, Brussel, Koninklijke Academieën van België, 1977.

Dictionnaire des auteurs, Paris, Laffont-Bompiani, 1956, 2 dln.

LIEVIJNS (Luc), Amsab Werkinstrumenten, Repertorium van de pers en periodieken bewaard op het Amsab, 1831-1940, Gent, Amsab, s.d., 339 p.

VERMEERSCH (A.) e.a., Répertoire de la presse bruxelloise, 1799-1914, Leuven-Parijs, Ed. Nauwelaerts, 1968, 267 p.  (ICHG Bijdragen nr. 50)

VOORDECKERS (E.), Bijdrage tot de geschiedenis van de Gentse pers.  Repertorium, Leuven-Parijs, Ed. Nauwelaerts, 1967, 677p.  (ICHG Bijdragen nr. 35)

Aanvullende bibliografie :

        In deze lijst werden boeken, artikels en andere opgenomen, die niet rechtstreeks als bron voor deze verhandeling fungeerden, maar toch betrekking hebben op de geschiedenis van de homoseksualiteit.  Dit is in geen geval een volledige bibliografie.  Maar het kan wel een eerste stap zijn voor mensen die over dit onderwerp willen werken.  Echte up-to-date bibliografieën voor homoseksualiteit zijn nog niet aanwezig.  Meestal vormen de bibliografieën opgenomen in de meeste werken een goed uitgangspunt.  Een zeer goed georganiseerd informatiecentrum voor homostudies is het Homodok te Amsterdam.

bibliografie

PARKER (William), Homosexuality bibliography, New-York, Scare crow Press Metuchen, 1977, 337 p.

algemeen

DE WIT (John), VAN EEGHEM (Kurt), JANSEN (Yves), Heerlijk.  Over mannelijke homoseksualiteit, Leuven, Kritak, 1982, 226 p.

Homojaarboeken, Amsterdam, Van Gennep.

HOOGHE (Marc), Aspecten van het discours inzake sexuele moraal.  Vlaanderen, 1955-1980, Gent, RUG (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1987, XI-478 p.

HYDE (Harford Montgomery), The other love : An historical and Contemporary Survey of Homosexuality in Britain, London, Heinemann, 323 p.

PORCHE (François), L'amour qui n'ose pas dire son nom, Paris, Grasset, 1927, 242 p.

RUITENBEEK, Het probleem homosexualiteit, Amsterdam, Polak en Van Gennep, 1966, 241 p.

VAN EMDE BOAS (C.), "De sociogenese van de vitale afkeer tegen de homoseksualiteit".  Extrait d'une thèse académique, chap. VIII, Amsterdam, Wereldbibliotheek, 1951.

WEEKS (Jeffrey), Sexuality and its discontents.  Meanings, mythes and Modern sexuality, London, Longman, 1985, 324 p.

WEST (D.J.), Homosexualité, Bruxelles, Dessart, 1970, 20 p.

de uitdoktering van de homoseksualiteit

HIRSCHFELD, Sexuelle Zwischenstufen : das mannliche Weib und der Weibliche Mann, Bonn, Marcus und Weber, 1922 (2e ed.), 279 p.

HIRSCHFELD, Oorzaken en wezen van het uranisme (liefde voor hetzelfde geslacht), Amsterdam, Tierie, 1904, 178 p.

VON KRAFFT-EBING, Psychopathia Sexualis avec recherches spéciales sur l'inversion sexuelle, étude médico-légale, Paris, Masson, 1895, 595 p.

de homo-beweging

DE GENDT (Lies), Lesbiennegroepen in Vlaanderen tussen 1974 en 1994.  Lesbiennes, thuis in (w)elke beweging, Leuven, KUL (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1995, 191p.

HELLINCK (Bart), "Na een echt kongres.  Met sprekers en een verslag".  Bijdrage tot de geschiedenis van de homobeweging in Vlaanderen (1953-1985), Gent, RUG (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1995, 278 p.

homoseksualiteit en literatuur

d'ARCH SMITH (Timothy), Love in Earnest : Notes on the Lives and Writing of English "Uranian" poets from 1889 to 1930, London, s.n., 1970.

CROFT-COOKE, Feasting with Panthers : A new Consideration of Some Late Victorian Writers,  London, s.n., 1967.

MAYER (Hans), Les marginaux.  Femmes, Juifs et homosexuels dans la littérature européenne, Paris, Editions Albin Michel S.A., 1994, 535 p.

MEYERS (Jeffrey), Homosexuality and Literature, 1890-1830, London, Athlone Press, 1977, 183 p.

homoseksualiteit en gerecht

DE BRUYNE (J.), Openbare schennis van de goede zeden, Brussel, Buylant, 1964, 145 p.

DECLERQ (R.), "Les infractions contre la famille et la moralité sexuelle en droit belge",  Revue de droit pénal et de criminologie, 1964, p. 503.

DE SMEDT (M.), "Publications obscènes et liberté de presse", Revue de droit pénal et de criminologie, 1958-1959. pp. 451-493.

LEMMEN (P.), "Homoseksualiteit en het recht op eerbiediging van het privé-leven", Rechtskundig Weekblad, 1981-1982, pp. 1579-1581.

LEY ( J.), "Les délits sexuels", Bulletin de l'Administration des Prisons, Bruxelles, 1949, pp. 75-88.

POUPART (J.M.), "Répression de l'homosexualité", Annales du droit, 1966, Tome 26, p. 207.

De Staat als Zedenmeester, verslag Studie kongres van de NVSH, 29/11/1969 te Utrecht, Bijdragen van Dr. J.M.W. Van Ussel, Dr. E. Brongersma e.a., NVSH, 1970.

Oscar Wilde

BERIDA (François), L'ère victorienne, Paris, Presses Universitaires de France, 1974, 128 p.  (Collection "Que sais-je ?" n° 1566)

ELLMAN (Richard), Oscar Wilde,  New-York, Alfred A. Knoph Inc., 1988, 680 p.

HYDE (Harford Montgomery), Oscar Wilde, les années maudites, Mayenne, Mercure de France, 1968, 254 p.

PAGE (Norman), An Oscar Wilde Chronology, Boston, G.K. Hall, 1991, 105 p.

tijdschriften

De Homokrant, Gent, Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit.

Journal of Homosexuality, New-York.