Bibliografie

Archiefbronnen

Het omvangrijke fonds van de Armenkamer wordt bewaard in het Stadsarchief van Gent. De archiefstukken zijn opgenomen in de handgeschreven inventaris van religieuze instellingen en hospitalen: oud archief. Reeks LXXXI beschrijft alle documenten van de armenkamer, maar deze werden op eigenaardige wijze gesplitst in twee, verder niet gespecificeerde, reeksen. Aangezien deze reeksen geen benaming hebben gekregen en de documenten een gelijkaardige nummering vertonen, leidt dit enkel tot verwarring. De bestudeerde documenten zijn het duidelijkst onder de volgende bibliografische omschrijvingen:

De Algemene Rekeningen:

De Armenrollen der verschillende parochies van 1627 (aangevuld tot 1633):

SAG, Reeks LXXXI, nr. 554: Register van de armenrollen

De belangrijkste ordonnanties en reglementen met betrekking tot de organisatie en werking van de armenkamer werden naderhand opgenomen in reglementboekjes.

SAG, Reeks LXXXI, nr. 6: Registre des statuts et ordonnances.

Uitgegeven bronnen

• BRANTS, V., Recueil des ordonnances des Pays-Bas. Règne d’Albert et Isabelle 1597-1621, tome deuxième, Bruxelles, 1912.

• DE KEYSER, S., Documenten over de stichting en de inrichting van de armenkamer te Gent (1535-1578), in: Bulletin de la Commission Royale d’Histoire – Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, CXXXIV (1968) p.139-238.

• DECAVELE, J. en VANNIEUWENHUYSE, J., Archiefgids deel I: oud archief, Gent, 1983.

• DEPREZ, P., Graanprijzen te Gent en te Deinze in groten Vlaams, 1555-1795, in: Documenten voor de geschiedenis van prijzen en lonen in Vlaanderen en Brabant. (XVe-XVIIIe eeuw), deel I, Brugge, 1959. p.62-64.

• LAMEERE, M.J., Recueil des ordonnances des Pays-Bas. Deuxième série (1506-1700), Tome Troisième, Bruxelles, 1902, p.265-275.

• VAN RIJSEL, D., Huishuren te Gent (1500-1795), in: VERLINDEN, C. ed., Documenten voor de geschiedenis van prijzen en lonen in Vlaanderen en Brabant. (XIVe-XIXe eeuw), deel II, Brugge, 1965. p.344-346.

• VAN WERVEKE, H., De curve van het Gentse bevolkingscijfer in de 17^e en de 18^e eeuw, Brussel, 1948.

• VERMAUT, J., Merkuriale van de Sint-Pietersabdij te Gent, 1591-1794, in: Documenten voor de geschiedenis van prijzen en lonen in Vlaanderen en Brabant. (XVe-XVIIIe eeuw), deel I, Brugge, 1959. p.88-91.

• WIJFELS, W., Maten en gewichten, in: Documenten voor de geschiedenis van prijzen en lonen in Vlaanderen en Brabant. (XVe-XVIIIe eeuw), deel I, Brugge, 1959. p1-10.

Literatuur

• BASTIN, J., De Gentse Lijnwaadmarkt in de XVIIe eeuw, in: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XXI (1967), p.131-162.

• BLOCKMANS, W.P. en PREVENIER, W., Armoede in de Nederlanden van de 14^e tot het midden van de 16^e eeuw: bronnen en problemen, in: in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 88 (1975), p.501-535.

• BUISMAN, J., Bar en Boos. Zeven eeuwen winterweer in de Lage Landen, Baarn, 1994.

• BOONE, M., en REUSENS B., Topografische verdeling van de welvaart te Gent aan het eind van de 15^de eeuw, in: Spiegel Historiael, 14, nr. 10, 1979, p.541-545.

• CHABOT, I.,Widowhood and poverty in late medieval Florence, in: Continuïty and Change, vol. 3, part 2 (1988), p. 292.

• DAELEMANS, F., Pouvoir d’achat, alimentation et santé dans les Pays-Bas Méridionaux sous l‘Ancien Régime. in: JANSEN-SIEBEN, R. en DAELEMANS, F. ed., Voeding en geneeskunde – Alimentation et médicine, Bruxelles, 1993, p.225-240.

• DAMBRUYNE, J., De Gentse immobiliënmarkt en de economische trend, 1590-1640, in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 104 (1989), aflevering 2, p.157-183.

• DAMBRUYNE, J., De 17^de-eeuwse schepenregisters en de rente- en immobiliëntransacties te Gent: enkele beschouwingen, in: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XLII (1988), p.153-182.

• DAMBRUYNE, J., Corporatieve middengroepen. Aspiraties, relaties en transformaties in de 16de-eeuwse Gentse ambachtswereld, Gent, 2002.

• DAMBRUYNE, J., Conjunctuur, stratificatie en koopkracht te Gent tijdens de eerste helft van de 17^de-eeuw. De economische en sociale betekenis van de rente- en woningmarkt, in: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XLIII (1989), p.129-155.

• DAMBRUYNE, J., Het versteningsproces en de bouwactiviteit te Gent in de zeventiende eeuw, in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 102 (1989), p.30-51.

• DAMBRUYNE, J., Economische conjunctuur en sociale structuren te Gent 1590-1660. Een kwantitatieve verkenning, Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling o.l.v. Prof. Dr. W. Brulez, R.U.G., 1987, 359 p.

• DE KEYSER, S., Documenten over de stichting en de inrichting van de armenkamer te Gent (1535-1578), in: Bulletin de la Commission Royale d’Histoire – Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, CXXXIV (1968) p.139-238.

• DE POTTER, F., Gent van den oudste tijden tot heden, deel II, aflevering 1, Roeselare, s.d.

• DEVOS, I. en THOEN, E., Pest in de Zuidelijke Nederlanden tijdens de Middeleeuwen en de Moderne Tijden. Een status quaestionis over de ziekte in haar sociaal-economische context, in: De pest in de Nederlanden: Medisch historische beschouwingen 650 jaar na de zwarte dood, Brussel, 1998. p.19-44.

• GADEYNE, G., Epidemiologie en epidemografie als hulpmiddel van de historische demografie. Casus variola, in: DAELEMANS, F. ed. Bronnen en methoden van de historische demografie voor 1850, Brussel, 1984, p.225-236.

• HELIN, E., Demografische ontwikkelingen van de Zuidelijke Nederlanden van 1480 tot 1780, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden, deel V, Haarlem, 1980, p.169-192.

• JUTTE, R., Poverty and deviance in early modern Europe, Cambridge, 1994.

• KIN, M., Economische transformaties en verarming te Gent in de achttiende eeuw, in: Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 8 (1982), p.34-53.

• KIN, M., Ruimtelijke stratificatie van arm en rijk te Gent: Een doorsnede in 1741 en ca. 1777/84, in: DE BELDER, J., PREVENIER, W., en VANDENBROEKE, C., Sociale mobiliteit en sociale structuren in Vlaanderen en Brabant van de late Middeleeuwen tot de 20^e eeuw (Studia Historica Gandensia, 257), Gent, 1983, p.129-148.

• LASLETT, P., Family, kinship and collectivity as systems of support in pre-industrial Europe: a consideration of the ‘nuclear hardship’ hypothesis, in: Continuity and Change, vol. 3, part 2 (1988), p. 153.

• LIS, C.,Social change and the labouring poor. Antwerp, 1770-1860, London, 1986.

• LIS, C. en SOLY, H., Armoede en Kapitalisme in pré-industrieel Europa, Antwerpen, 1980.

• LIS, C. en SOLY, H., Armoede in de Nieuwe Tijden (tot omstreeks 1850) in: DE MECHELEER, L. ed., De armoede in onze gewesten van de Middeleeuwen tot nu, Brussel, 1991, p.43-86.

• LIS, C., SOLY, H. en VAN DAMME, D., Op vrije voeten? Sociale politiek in West Europa (1450-1914), Leuven, 1985.

• MARECHAL, G., Armen en Ziekenzorg in de Zuidelijke Nederlanden, in: Algemene Geschiedenis der Nederlanden, deel II, Haarlem, 1982, p.268-280.

• POT, G.P.M., Arm Leiden, levensstandaard, bedeling en bedeelden 1750-1854, Hilversum, 1994.

• SCHOLLIERS, E., De materiële verschijningsvormen van de armoede voor de industriële revolutie. Omvang evolutie en oorzaken, in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 88 (1975), p.451-464.

• SCHOLLIERS, E., VERLINDEN, C. e.a. ed., Documenten voor de geschiedenis van prijzen en lonen in Vlaanderen en Brabant. (XVe-XVIIIe eeuw), deel I, Brugge, 1959.

• SCHOLIERS, E. en VANDENBROEKE, C., Structuren en conjuncturen in de Zuidelijke Nederlanden van 1480 tot 1800, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden, deel V, Haarlem, 1980, p.252-310.

• SOLY, H., De dominantie van het handelskapitalisme: stad en platteland, in: WITTE, E. ed., Geschiedenis van Vlaanderen, van de oorsprong tot heden, Brussel, 1983, p.105-178.

• SOLY, H., Economische ontwikkeling en sociale politiek in Europa tijdens de overgang van middeleeuwen naar nieuwe tijden, in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 88 (1975), p.584-597.

• SOLY, H., Openbare feesten in Brabantse en Vlaamse steden, 16de-18de eeuw, in: L’initiative publique des communes en Belgique. Fondaments Historiques (Ancien Régime). 11e Colloque Internationale (Spa, 1-4 sept. 1982). Actes / Het openbaar initiatief van de gemeenten in België. Historische grondslagen (Ancien Régime). 11de Internationale Colloquium (Spa, 1-4 sept. 1982). Handelingen. Brussel 1984, p. 605-629.

• SPAANS, J., Armenzorg in Friesland, 1500-1800. Publieke zorg en particuliere liefdadigheid in zes Friese steden: Leeuwarden, Bolsward, Franeker, Sneek, Dikkum en Harlingen, Hilversum, 1997.

• THOEN, E., Oorlogen en platteland. Sociale en economische aspecten van militaire destructie in Vlaanderen tijdens de late middeleeuwen en de vroege moderne tijden, in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 91 (1978), p.363-378.

• VAN BUYTEN, L., De “ellendigen” in moderne bronnen der Zuidelijke Nederlanden, in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 88 (1975), p.539-550.

• VAN LEEUWEN, M. H. D., Bijstand in Amsterdam, ca. 1800-1850. Armenzorg als beheersings- en overlevingsstrategie, Zwolle, 1992.

• VAN DER AUWERA, M., Armoede en sociale politiek te Mechelen in de 16^e en de 18^de eeuw, in: Bijdragen tot de Geschiedenis, 59 (1976), p.227-247.

• VAN WERVEKE, H., Gent, schets van een sociale geschiedenis, Gent, 1947.

• VAN WERVEKE, H., De curve van het Gentse bevolkingscijfer in de 17^e en de 18^e eeuw, Brussel, 1948.

• VERBEEMEN, J., De werking van economische factoren op de stedelijke demografie der XVIIe en der XVIIIe eeuw in de Zuidelijke Nederlanden. eerste deel, in: Revue Belge de Philologhie et d’Histoire - Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, XXXIV (1956), p.680-700

• VERBEEMEN, J., De werking van economische factoren op de stedelijke demografie der XVIIe en der XVIIIe eeuw in de Zuidelijke Nederlanden. tweede deel, in: Revue Belge de Philologhie et d’Histoire - Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, XXXIV (1956), p.1022-1055.

• VOETS, K., “Soli deo honor et gloria” Structurele sociale politiek te Antwerpen tijdens de zeventiende eeuw, Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling o.l.v. Prof. Dr. J. Dambruyne, R.U.G., 2001.